ارزيابي تنوع مورفولوژيكي و درصد اسانس در برخي از جمعيت هاي (L.) Hud Mentha longifolia

Mentha longifolia(L.) Hud گياهي علفي و چند ساله است كه از نظر دارويي محرك، مقوي، ضد اسپاسم، ضد نفخ، منقبض كننده كيسه صفرا، آرام بخش و ملايم است. دراين تحقيق براساس طرح كاملا تصادفي گياه پونه از 8 منطقه رويشي ايران به منظور ارزيابي خصوصيات مورفولوژيك و همچنين درصد اسانس نمونه برداري صورت گرفت. متغيرهاي اندازه گيري شده شامل خصوصيات مورفولوژيك ( ارتفاع گياه، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، قطر ساقه اصلي، تعداد گره روي ساقه اصلي، طول ميانگره روي ساقه اصلي، طول سنبله، عرض سنبله،تعداد اشعابات ساقه اصلي،طول ساقه اصلي)، استخراج اسانس با استفاده از دستگاه كلونجر صورت گرفت.تجزيه عامل ها توانست 11 صفت مورد ارزيابي را به صورت 4 عامل اصلي بيان دارد كه مجموعا 016/72% واريانس كل را توجيه كند. در بين آنها عامل هاي اول و دوم بيشترين سهم را در توجيه واريانس دارد. ژنوتيپ ها مورد مطالعه براساس فاصله اقليدسي و روش Ward به 3 خوشه تقسيم شدند. كه خوشه اي اول شامل 25 ژنوتيپ، خوشه دوم شامل 32 ژنوتيپ و خوشه اي سوم شامل 7 ژنوتيپ بود. تجزيه خوشه اي نشان داد بيشترين فاصله ميان خوشه هاي 1و3 وجود دارد. واريانس درون خوشه اي 45/51% و واريانس بين خوشه اي 54/48% بود. برآورد توارث پذيري عمومي در دامنه39/97 تا 10 به ترتيب براي قطر ساقه و قطر سنبله قرار دارد. برآورد توارث پذيري براي كليه صفات بجز قطر سنبله بالاست. در اين بررسي ضرايب تنوع فنوتيپي بيشتر صفات از ضرايب تنوع ژنتيكي بود كه نشان دهنده وجود اثرات محيطي بر اين صفات است. بيشترين مقدار اسانس Mentha longifolia در منطقه سپيدان مشاهده شد.