بررسي تغييرات ساختار سنّي جمعيّت ايران با تأكيد بر شاخص¬هاي سالخوردگي در دوره زماني 1429-1329

جمعيت ايران، هم اكنون مرحلۀ انتقال ساختار سني از جواني به سالخوردگي را تجربه مي‌كند. با اينكه درحال حاضر، تعداد سالمندان سهم كمتري از جمعيت كشور را به خود اختصاص داده است، اما شتاب رشد جمعيت سالمند، به سبب كاهش باروري در چند دهه اخير، در مقايسه با رشد كل جمعيت كشور و پيش‌بيني افزايش تعداد و سهم سالخوردگان (جمعيت 60 ساله و بيشتر) در سالهاي آتي، لزوم برنامه‌ريزي آينده محور براي كنترل مسائل اين گروه از جمعيت را توجيه پذير مي‌كند. هر چند توجه به اين موضوع نبايد ما را از تورم جواني جمعيت كنوني ايران، توانايي ها و نيازمندي هاي جوانان، و فرصت پنجره جمعيتي حاصل از آن، كه به عصر طلايي جمعيت از آن ياد مي شود، غافل نمايد. فرصتي كه هرگز تكرار نخواهد شد و البته كه حل چالش هاي دوران سالخوردگي نيز منوط به استفاده از همين پنجره فرصت است. در اين مطالعه سعي شده است، تغييرات ساختار سنّي جمعيّت ايران در دوره زماني 1429-1329 با تأكيد بر شاخص هاي سالخوردگي مورد ارزيابي قرار گيرد. روش مطالعه به صورت اسنادي بوده. داده هاي مورد استفاده نيز برگرفته از پيش‌بيني‌‌هاي جمعيّتي سازمان ملل متّحد، بازنگري شده در سال 2015 مي‌باشد. بر اساس يافته هاي اين پژوهش، در مقايسه با امروز جمعيّت ايران در آينده سالخورده‌تر خواهد شد. در طي دوره پيش‌بيني از جمعيّت گروه‎هاي سنّي پايين (4-0 ساله و 9-5 ساله) كاسته شده و به درصد گروه‌هاي سنّي 64-15 ساله و 65 ساله و بالاتر افزوده خواهد شد. به طوري كه در پايان دوره پيش‌بيني جمعيّت 65 ساله و بالاتر كه در ابتداي دوره پيش‌بيني در حدود 5 درصد بود به 22 درصد مي‌‌رسد. تا قبل از 1379 كليه شاخص‌هاي مطالعه سالخوردگي جمعيّت (ميانه سنّي، درصد كهن‌سالان در جمعيّت و نسبت كهن‌سالان به كم‌سالان) براي جمعيّت ايران، در مقوله جواني قرار دارند، مي‌‌توان گفت كه تا قبل از 1379 جمعيّت ايران جوان است. همچنين با توجّه به اين‌كه بعد از 1414 كليه اين شاخص‌ها در مقوله سالخوردگي قرار خواهند گرفت، مي‌‌توان اين دوره را دوره سالخوردگي جمعيّت ايران دانست. بنابراين دوره زماني بين 1379 تا 1414 نيز به عنوان دوره ميان‌سالي يا گذار به سالخوردگي جمعيّت ايران قلمداد مي شود.