نماد شناسي صورت و معنا در معماري باغ ايراني

نماد شناسي در معماري ايراني داراي ويژگي هايي است كه در مقايسه با معماري كشور هاي جهان از ارزش و رمز و رازي مختص به خود برخوردار است. اين ويژگي چون طرحي متناسب ،هندسه اي بديع ،تناسباتي موزون، سازه اي دقيق و خلاقيت هايي نو و بالاخره تزييناتي گوناگون كه هر يك در عين سادگي معرف شكوه معماري اين سرزمين است.آغاز زندگي بشر در طبيعت بوده است، طبيعت به عنوان ميراث فرهنگي در رابطه با نياز و تمايل انسان به ارتباط با گذشته مطرح مي باشد. هر جامعه و ملتي براساس ارزش هاي نشات گرفته از جهان بيني و باور هاي فكري و فرهنگي خود براي طبيعت ارزش و جايگاهي خاص تعريف مي نمايد.نمادها در طول تارخ براي انديشيدن و پي بردن به اصالت وجود و فلسفه پيدايش مورد استفاده قرار گرفته است و انسان جهت رهايي از كوته نظري فرهنگي به نمادهاي پذيرفته شده متوسل مي شود. در باب معاني آثار هنري و عوامل موثر در معناسازي، ديدگاه هاي مختلفي وجود دارد : 1- برخي بر زمينه هاي اجتماعي و تاريخي اثر تاكيد مي كنند . 2- برخي بر مخاطب تاكيد مي كند. 3- برخي نيز متن و اثر را موثر مي دانند. شيوه هاي انتقال معاني از سوي هنرمند و درك محتوايي معنوي معماري ايراني اسلامي توسط مخاطب تحت تاثير شاخصه ها و ماهيت هنر اسلامي قرار دارد و همين نكته معماري ايراني اسلامي را از معماري ساير سرزمين ها متمايز مي نمايد؛ بنابراين در بررسي نمادهاو نشانه هاي معماري ايراني اسلامي بايد شاخصه ها و زمينه فرهنگي و بافت موقعيتي جامعه نيز مورد نظر قرار گيرد. نكته ديگر كه در نشانه شناسي نمادهاي معماري ايراني اسلامي رهگشا مي باشد، منابع الهام و آبشخور ذهن هنرمند مسلمان است. مهم ترين اين منابع قرآن، حقيقت روح و سخن پيامبر (ص) و ايمه اطهار(ع) است. در اين زمينه سيد حسن نصر منشاء هنر اسلامي را قرآن و حقيقت معنوي ذات نبوي (بركت نبوي) دانسته و اين دو عامل را منشاء اصول وحدت بخش هنر اسلامي قلمداد كرده است. در اين مسير سعيبرآن داريم تا با مطالعه باغ هاي ايراني و ويژگي هاي هريك از عناصر آن، به شناخت معاني و نمادگرايي از طبيعت دست يابيم.