مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارزيابي روابط بين صفات تحت شرايط تنش شوري با استفاده از روش‌هاي آماري چندمتغيره در پنج رقم كلزاي بهاره

چكيده فارسي :

به منظور بررسي اثر تنش شوري حاصل از كلريد سديم (شاهد، 6٪ و 20٪)‌ بر عملكرد و رشد ارقام بهاره كلزا (ساري‌گل، دلگان، ظفر، زرفام و RGS003)، آزمايشي در سال زراعي 94-1393، در خسروشهرِ تبريز به صورت فاكتوريل و در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام گرفت. رگرسيون گام به گام نشان داد كه صفات وزن دانه در خورجين و تعداد خورجين در بوته بيشترين تأثير را بر عملكرد دانه داشتند و 95 درصد از تغييرات عملكرد دانه را توجيه كردند. تجزيه به عامل‌ها نشان داد كه چهار عامل 80.81 درصد از تغييرات كل داده‌ها را توجيه كردند. عامل اول با 36.07 درصد (بيشترين واريانس)، عامل مؤثر بر رشد ناميده شد. عامل دوم16.28 درصد از تغييرات را توجيه كرد و تحت عنوان عملكرد و اجزاي آن ناميده شد. عامل‌هاي سوم و چهارم به ترتيب 14.8 و 9.66 درصد از كل تغييرات را توجيه نمودند و تحت عناوين وزن خشك ريشه و وزن هزار دانه نامگذاري شدند. رقم ساري‌گل با دارا بودن عملكرد دانه بيشتر در شرايط تنش شوري مي‌تواند به عنوان يك رقم متحمل‌تر معرفي شود. از نتايج حاصل از تجزيه رگرسيون براي عملكرد دانه گياه مي‌توان دريافت كه براي بهبود ژنتيكي اين صفت در ارقام كلزا بهتر است از صفات وزن دانه در خورجين و تعداد خورجين در بوته به عنوان معيارهاي انتخاب غير مستقيم استفاده شود. در مجموع رقم ساري‌گل با دارا بودن عملكرد دانه بيشتر در شرايط تنش شوري مي‌تواند به عنوان يك رقم متحمل‌تر معرفي شود.