هجوم زنان به اشتغال در بخش غيررسمي (مورد مطالعه فضاهاي خدماتي و تجاري شهر همدان)

همسو با جريان جهاني در ايران نيز در ساليان گذشته شاهد حضور و مشاركت زنان در عرصه‌هاي اجتماعي و شهري بوده ايم. يكي از اين حوزه ها افزايش نسبت اشتغال زنان مي باشد. اما بخش رسمي و ساختار حاكميتي در ايران تمايل چنداني به افزايش حضور زنان در بيرون از نظام خانوادگي و ديوانسالاري و عرصه هاي فعاليت به دليل تاكيد بر وظايف و كاركردهاي زن در درون نهاد خانوده ندارد.با اين حال به دلايل بسيار ديگر جامعه زنان ايران در حال تسخير بازارهاي نوپديد اقتصادي و اشتغال است . گسترش محسوس زنان تحصيل كرده و نياز شديد خانوارها به داشتن بيش از يك نان آور به سبب شرايط نامساعد اقتصادي، افزايش هزينه هاي زندگي و تغييرات اجتماعي ديگر از جمله اين تحولات بشمار مي روند. يكي از مصاديق اين حضور افزايش تعداد زنان شاغل در بخش غير رسمي بوِيژه در بازارهاي مدرن و فضاهاي تجاري و پاساژ ها ست. اغلب اين زنان به دليل كمبود يا محدوديت فرصت اشتغال در بخش رسمي و يا نياز و اضطرار هاي شخصي وارد بخش غيررسمي مي‌شوند. تحقيق حاضر به بررسي وضعيت زنان شاغل در بخش غيررسمي در سه زمينه، الف- چگونكي ورود زنان به اشتغال، ب- فرصت‌ها و پ- فضاي فعاليت در شهر همدان پرداخته است. روش: روش اين بررسي پيمايش و جامعه آماري زنان شاغل در بخش اشتغال غير رسمي (منشي‌هاي پزشكان) بوده و ابزار گردآوري پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روش نمونه گيري، علاوه بر تمام شماري منشي‌هاي شاغل در خيابان بوعلي به ساير نقاط ساختمان‌هاي مهم پزشكي مانند پاستور، فدك و معلم نيز مراجعه و تمام شماري انجام گرفت. يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي تحقيق تأثيرگذارترين عامل بر ميزان حضور زنان در عرصه اشتغال، تجربه امنيت عيني و احساس امنيت ذهني زنان شاغل است. ميزان كلي احساس امنيت در نمونه مورد بررسي در سطح متوسط رو به پايين بوده و امنيت عيني نيز در حد پايين تجربه شده است و مهم‌ترين عامل تأثيرگذار بر احساس امنيت را متغيير زن بودن فارغ از تفاوت هاي در سن، جنس، تاهل و طبقه تشكيل مي‌دهد. به نظر مي‌رسد با كم سو شدن فضاهاي شهري صرفا مردانه و افزايش حضور زنان در محيط هاي مدرن شهري و افزايش فعاليت‌هاي سازگار با روح و نيازهاي خاص زنان در اماكن شهري و مهمتر از آن فراهم كردن تسهيلات خاص زنان مانند،نظارت بيشتر صنف،تامين حقوق قانوني شاغلين توسط كارفرمايان،بيمه،تعبيه سرويس هاي بهداشتي مخصوص بانوان،مراكز نگهداري از كودكان و خردسالان ضرورت دارد و لازم است مقوله «جنسيت» به برنامه‌هاي توسعه شهري لحاظ شده و امر زنان شاغل و مسائل آنان صدر لوايح، دستورالعمل‌ها، سياست‌ها، طرح‌هاي جامع و تنفصيلي شهرها و نظام تامين خدمات بخش‌هاي گوناگون مديريت شهري منظور گردد تا از اين طريق شرايط و ملزومات «حضور مفيد، موثر و ايمن تر زنان» در عرصه‌هاي شهري را تسهيل بخشيد.