رفتار امدادي: نتيجة استدلال منطقي يا هيجان؟

رفتار امدادي (ياريرسان) كه موضوع مطالعات زيادي در روانشناسي قرارگرفته عملي است كه قصد آن سود رساندن به ديگران باشد. اين كه رفتار امدادي محصول تفكر منطقي حسابگرانه است يا نتيجة حالات هيجاني فرد، يا تعامل پيچيدهاي از اين دو تعيين كننده تصميم فرد ميباشد موضوع داغي است كه در حال حاضر در محافل علمي روانشناسي در ميان دو ديدگاه شناختي و هيجاني در جريان است. مقالة حاضر تلاشي است براي ترسيم وضعيت كنوني پيشرفتهاي حاصل شده در اين حوزه. طرفداران ديدگاه شناختي معتقدند كه افراد بههنگام تصميمگيري، ميتوانند براساس استدلالهاي اخلاقي خود، كه نوعي عمليات شناختي است، از بين ياريرساني و عدمياريرساني يكي را انتخاب كنند. در ديدگاه شناختي فرد با موقعيتهاي مستلزم قضاوت اخلاقي همانند معمايي كه بايد حل شود برخورد مي- كند، لذا تعيين كنندة اصلي رفتار او سطح استدلال شناختي- اخلاقي اوست. از آنجا كه مهارتهاي شناختي اساس توانايي فرد در توجه به نيازها يا درماندگي ديگران، و نيز تشكيل دهندة ظرفيت او در يافتن راههايي براي انجام واكنش مناسب در مقابل نيازهاي آنهاست، طبيعي است كه بين توانايي شناختي و رفتار امدادي، به ويژه رفتارهاي امدادي مستلزم مهارتهاي شناختي پيچيده، ارتباط وجود داشته باشد