ارايه مدل جديد ارزيابي اقتصادي احداث و توسعه خطوط حومه اي: مطالعه موردي مسير تهران-شهريار

فاقد عنوان و چكيده لاتين

حمل ونقل حومه اي يكي از مسايل مهم در مديريت حمل ونقل كلانشهرها به شمار مي رود. همه روزه در ساعات اوج ترافيك صبح، تراكم شديد خودروها به سمت كلان شهرها و در ساعات اوج ترافيك بعد از ظهر، ترافيك شديد به سمت شهر هاي حومه اي ديده مي شود. در اين رابطه نقش سيستم هاي حمل ونقل ريلي با ظرفيت بالا كه بتواند حجم ترافيك و تراكم شديد خودروها در شهرها و حومه شهر را كاهش دهد، كاملا مشهود است. سيستم حمل ونقل حومه اي يكي از اشكال حمل ونقل ريلي است كه به دليل قابليت هايي مانند سرويس دهي مستمر در طول روز، فواصل ايستگاهي متغير، سطح خدمات و نوع مسافران ، داراي جايگاه ويژه اي در صنعت حمل ونقل ريلي است. عليرغم قابليت ها و مزاياي اشاره شده، احداث و توسعه قطارهاي حومه اي عمدتا به دلايل اقتصادي و نياز به سرمايه گذاري سنگين، مورد توجه كافي قرار نگرفته است.در حال حاضر ارزيابي اقتصادي احداث قطارهاي حومه اي صرفا با استناد به درآمدهاي عملياتي طرح (درآمد حاصل از فروش بليط) و هزينه هاي مستقيم طرح (هزينه احداث زيرساخت، هزينه تامين ناوگان و هزينه هاي بهره برداري در طول عمر طرح) انجام ميشود. براساس اينگونه ارزيابي ها اغلب طرحهاي احداث قطارهاي حومه اي غير اقتصادي خواهند بود. به دلايل اشاره شده لازم است الگوي ارزيابي اقتصادي احداث قطارهاي حومه اي مورد بازنگري قرار گيرد، بنحوي كه اين الگو مبتني بر شناسايي و اعمال دقيق درآمدهاي عملياتي و غيرعملياتي، هزينه ها و صرفه جويي هاي ناشي از احداث اينگونه خطوط ريلي باشد.در اين مقاله، بمنظور ارزيابي اقتصادي احداث و توسعه خطوط حومه اي، درآمدهاي غيرعملياتي (تبليغات، تجاري سازي، واگذاري فضاهاي تجاري ايستگاه ها به بخش خصوصي و ...) در ارزيابي هاي اقتصادي مورد توجه قرار گرفته است و مدل جديدي براي ارزيابي اقتصادي اينگونه پروژه ها ارايه شده است. در اين مقاله با استفاده از روشهاي اقتصاد مهندسي و بكارگيري نرمافزار كامفار سه سناريوهاي خوش بينانه ، بدبينانه و واقعبينانه مورد بررسي و با يكديگر مقايسه شده اند. بر اساس نتايج بدست آمده در صورتيكه علاوه بر درآمدهاي غير عملياتي درآمدهاي عملياتي نيز در اينگونه طرح ها لحاظ گردد اجراي بسياري از طرح هاي توسعه حمل و نقل حومه اي از نظر اقتصادي توجيه پذير خواهد بود.