بررسي ساختاري و توصيف كاركردهاي هيچانه هاي گيلكي

ادبيات شفاهي و عاميانه، مخزني از اطلاعات نانوشته و زاييدۀ تجربياتي است كه در مسير زندگي بشر كسب شده؛ اطلاعاتي كه سينه به سينه نقل شده و در اعصاري متمادي مايۀ سرگرمي و تفنّن يا همراه با انتقال ارزش هاي فرهنگي و بومي، به نسل هاي ديگر بوده است. ادبياتي كه به نظر مي رسد در ظاهر چندان مقيّد به رعايت ساختارهاي رسمي زبان نيست اما الگوهاي منحصر بفرد خود را دارد. در اين ميان ترانه هايي كه براي سرگرم كردن كودكان مي خوانده‌اند و يا كودكان در بازي هاي شان آنها را بكار مي گرفته اند و اصطلاحاً از آن به «هيچانه ها» تعبير مي شود، جايگاه ويژه اي دارد. هيچانه ها مفهومي جهانشمول اند و با كمي تغييرات زباني يا فرهنگي و بومي كاركرد مشتركي در همه جاي دنيا دارند. اين قبيل ترانه ها بيش از آنكه مقيّد به معنا باشند بافتي موسيقايي و سرگرم كننده دارند اما با تعمّق در لايه هاي پنهان و نشانه هاي غايب در آنها مي توان جسته و گريخته به معاني مرتبط با زيست جهان كاربران آن ها رسيد. اين پژوهش به معرفي هيچانه هاي گيلكي وساختار و كاركرد آنها و بررسي ويژگي ها و ميزان تأثيرپذيري آن از فرهنگ بومي گيلان پرداخته است. ساخت زباني، موسيقايي، معناگريز وديالوگي هيچانه ها مورد بررسي قرار گرفته و كاركردهاي آموزشي، اجتماعي و سرگرم كنندۀ آن تبيين شده است. عمده ترين نمونه ها از كتاب نمايش ها و بازي هاي سنّتي گيلان و يا بصورت شفاهي جمع آوري شده است.