بررسي ارزش غذايي شير و فرآورده‌هاي تخميري گاوميش تالابي ايراني در سطح صنعتي

*

مقدمه و هدف: لزوم برنامه ريزي براي ترويج توليد و مصرف غذاي سالم بركسي پوشيده نيست و در اين امر استفاده از محصولات غذايي با پايه جانوري و گياهي بومي هر كشور مي تواند نقش عمده اي از اين برنامه را به خود اختصاص دهد؛ يكي از گونه‌هاي جانوري بومي، گاوميش تالابي با نام علمي Bubalus bubalis مي باشد كه اين گونه در مناطق گرم و مرطوب (خوزستان)، كوهستاني (آذربايجان) و نيمه بياباني (اصفهان) ايران پرورش داده مي شود. گاوميش تالابي ايران از خود در برابر بيماري‌ها سازگاري نشان داده و بازده توليد و تكثير آن ثابت مانده است. يافته‌ها: با اينكه توليد شير گاوميش تالابي ۳۰% دوشش روزانه گاو است؛ اما شير آن ۳۰۰% چربي بيشتر، ۴۳% كلسترول كمتر و ۴۰% پروتئين بيشتر از شيرگاو دارد و اين بالا بودن بازده توليد محصولات تخميري، خريد اين شير را از نظر اقتصادي مقرون به صرفه مي سازد. همچنين كودكاني كه به مصرف شير گاو حساسيت نشان ميدهند در مورد شيرگاو ميش چنين علايمي را نشان نداده-اند. گاوميش تالابي در ايتاليا به صورت صنعتي پرورش مي يابد و محصولات متنوعي مانند انواع پنيرهاي پخته شده (ماتزارلا، ريكوتا)، بستني، ماست و غيره را توليد ميكنند؛ كه براي تمامي اين محصولات تقاضاي بالايي در كشور وجود دارد. ضمن اينكه به واسطه سازگاري اين گونه با اكوسيستم ايران دامداران نيازي به مصرف آنتي بيوتيك پيدا نميكند كه در نهايت محصولات لبني توليدي آن هم بدون آنتي-بيوتيك هستند. نتيجه‌گيري: مي‌توانيم با سرمايه‌گذاري در معرفي گاوميش تالابي به‌عنوان يك گونه شاخص و موثر براي افزايش سطح امنيت غذايي كشور قدم برداريم؛ قدمي مهم در جهت توسعه پايدار و اين امر با به دست آوردن شناخت كافي و دانش فني پرورش صنعتي و متعهدانه اين گونه ميسر خواهد بود.