تحليل فضايي شاخص هاي فقر اجتماعي در شهر قائمشهر

Spatial Analysis of Social Poverty Indicators in Ghaemshahr City

يكي از مهم‌ترين چالش‌هايي كه شهرهاي قرن بيست و يكم با آن مواجه‌اند، تمركز فقر در آن‌ها است. هدف از اين پژوهش تحليل پراكنش فضايي شاخص‌ها و نماگرهاي فقر اجتماعي در سطح بلوك‌هاي آماري شهر قائم‌شهر مي‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي و از نظر روش توصيفي تحليلي مي باشد. داده‌هاي مربوط به مباني نظري تحقيق به شيوه‌ي كتابخانه‌اي و اسنادي تهيه ‌شده و داده‌هاي خام پژوهش از بلوك هاي آماري شهر قائمشهر استخراج شده است كه بر اساس سرشمارى سال 1390 مركز آمار ايران تهيه شده است. براي بي مقياس سازي شاخص ها از روش فازي در محيط نرم افزار Excel استفاده شده است. ابتدا 12 شاخص فقر اجتماعي با روش فازي بي مقياس مي شوند و سپس در محيط نرم افزار Gis با روش لكه هاي داغ و خود همبستگي موران تحليل فضايي مي شوند. بر اساس نتايج روش لكه هاي داغ در قسمت هايي از شمال، غرب، شرق و به ويژه جنوب شهر قائمشهر لكه هاي داغ بيشتري ديده مي شود كه مقادير بالاتري از شاخص تلفيقي فقر اجتماعي را دارند. در قسمت هاي مركزي، شمال غرب و جنوب شرق شهر قائمشهر نيز لكه هاي سرد بيشتري ديده مي شود كه مقادير پايين تري از شاخص تلفيقي فقر اجتماعي را دارند. همچنين بر اساس پهنه بندي صورت گرفته 70.9 درصد جمعيت شهر قائمشهر فقير و خيلي فقير و تنها 5.6 درصد جمعيت آن مرفه و خيلي مرفه مي باشند. بر اساس روش خودهمبستگي موران نيز مشخص گرديده است كه نحوه پراكنش مقادير شاخص تلفيقي فقر اجتماعي داراي الگوي خوشه اي مي باشد. بنابر اين مي توان بيان داشت كه پهنه هاي مرفه و خيلي مرفه بيشتر در قسمت هاي مركزي تمركز دارند، در حالي كه پهنه هاي فقير و خيلي فقير در نواحي بيروني و حاشيه ايي شهر و به ويژه حاشيه هاي جنوبي شهر تمركز دارند كه نشان دهنده ي وجود اختلاف فاحش طبقاتي در سطح شهر قائمشهر مي باشد.

One of the major challenges that 21st century cities face is the focus of poverty. The purpose of this study was to analyze the spatial distribution of indicators and social poverty indicators in the level of statistical blocks of Qaemshahr city. The present study is an applied and descriptive analytical method. The data on the theoretical foundations of the research were prepared in a library and documentary way and the raw data of the research were extracted from the statistical blocks of Qaemshahr city, which was prepared on the basis of the Census of 1390 Iranian Statistics Center. Fuzzy method has been used in the Excel software environment to scale the indices. At first, 12 social poverty indicators are fiscally scalable, and then they are analyzed in the GIS software using sputtering spots and self correlation. Based on the results of the hot spots method, hot spots appear in parts of the north, west, east and especially south of Qaemshahr, which have higher values than the combined index of social poverty. In the central parts of the northwest and southeast of Qaemshahr, there are also more cold spots, which are lower than the combined index of social poverty. Based on the zoning, 70.9 percent of the population of the city of Qaemshahr is poor and very poor and only 5.6 percent of its population is wealthy and very wealthy. Based on Morans correlation method, it has also been determined how the distribution of social inclusion index values is clustered. Thus, it can be argued that affluent and more affluent areas tend to focus more on central areas, while poor and very poor areas are concentrated in the outer and peripheral areas of the city, and in particular the southern borders of the city, indicating There is a gross class difference in the city of Qaemshahr.