بررسي نقش هندسه فضاي باز در عمق و جهت سايه اندازي حياط هاي مركزي خانه عباسيان، كاشان

تناسبات هندسي همواره در بناهاي معماري مورد توجه پژوهشگران بوده است و از ابعاد گوناگون بررسي شده است. مطالعات درباره معماري خانه هاي گذشته نشان مي دهد كه سازگاري با بوم و محيط وجود دارد. ارتباط ميان هندسه فضاي باز مانند حياط و عوامل اقليمي از موضوعاتي است كه كمتر به ان پرداخته شده است. به نظر مي رسد ميان ساختار هندسي و تاثير پذير آن از عوامل اصلي اقليمي مانند تابش آفتاب رابطه معناداري وجود دارد. اهميت اين موضوع در نقش حياط هاي مركزي به مثابه نظام دهنده خانه بوده كه بسياري از فعاليت هاي روزانه انسان در آن رخ مي داده است. از اين رو فضاي باز مي تواند تعامل موثر ميان انسان و طبيعت را فراهم نمايد. موضوع اصلي تبيين ارتباط و ميزان تاثير پذيري هندسه حياط هاي مركزي از تابش خورشيد است. زماني كه تابش نور خورشيد باعث افزايش دماي منطقه آسايش مي شود، راهكارهاي معمارانه با محصوريت جداره هاي پيراموني حياط مركزي ، منجر به رسيدن به شرايط آسايش و ايجاد سايه كنار جداره مي شود. در اين پژوهش پس از مطالعات زمينه اي در راستاي شناخت مفاهيم هندسي و حياط مركزي ، فرضيه مورد نظر در خانه تاريخي عباسيان (كاشان) مورد پژوهش ميداني قرار مي گيرد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه ساختارهاي هندسي حياط مركزي در روزهايي كه تابش خورشيد در زاويه ارتفاع نزديك به عمود قرار دارد، منجر به ايجاد سايه در جداره هاي محصور كننده و در نتيجه جذب انرژي گرمايي كمتر مي شود. اين موضوع منجر به فضايي مناسب جهت حضور ساكنان در فضاي باز مي گردد. از نتايج اين پژوهش مي توان به الگوهاي موثر طراحي در ساخت هندسي فضاي خالي و فضاي پر در خانه هاي مسكوني رسيد تا در خانه هاي امروزي امكان حضور انسان و ارتباط او با طبيعت بيشتر فراهم آيد.