اثر تاريخ كاشت بر توليد ماده خشك ژنوتيپ‌هاي مختلف بادام زميني (Arachis hypogaea L) در منطقه رودبار جنوب

The Effect of Sowing Date on Dry Matter Production of Various Peanut Genotypes (Arachis Hypogaea L.) in South Rudbar Region

تعيين تاريخ كاشت براي مناطق مختلف جهت استفاده از پتانسيل هر منطقه از اهميت ويژه‌اي در برنامه‌ريزي و مديريت‌هاي زراعي برخوردار است. جهت تعيين مناسب‌ترين ژنوتيپ و تاريخ كاشت بادام زميني در اقليم نيمه گرمسيري منطقه رودبار جنوب، آزمايشي بر مبناي كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار طي سال زراعي 1395-1394 اجرا گرديد. تاريخ كاشت در چهار سطح: 10 اسفند ماه، 1 فروردين ماه، 20 فروردين ماه و 10 ارديبهشت ماه به‌عنوان فاكتور اصلي و نيز ارقام بادام زميني به‌عنوان فاكتور فرعي و در چهار سطح: گلي، گرگاني، مصري و عراقي مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد ماده خشك در مراحل رويشي، گلدهي، نيام‌دهي و برداشت تحت تاثير تاريخ كشت اختلاف معني‌داري (P 0.05) داشتند و اولين تاريخ كاشت (10 اسفند ماه) از نظر صفات مورد بررسي برتر بود. ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي نيز از نظر صفات ذكر شده با يكديگر اختلاف معني‌داري داشتند. نتايج مقايسه ميانگين‌هاي مربوط به اثر متقابل تاريخ كاشت و ژنوتيپ نشان داد كه بيشترين ماده خشك در مراحل رويشي، نيام‌دهي و برداشت (به ترتيب با 9/ 22، 3 /145 و 6/ 284 گرم درتك بوته) در تاريخ كاشت اول (10 اسفند ماه) به ژنوتيپ گلي و كمترين ميزان (به ترتيب با 4 /5، 43 و 1/ 82 گرم درتك بوته) در تاريخ كاشت چهارم (10 ارديبهشت ماه) به ژنوتيپ عراقي اختصاص يافت. حداكثر ماده خشك مرحله گلدهي با ميانگين 7/ 85 گرم درتك بوته در تاريخ كاشت 10 اسفند ماه مربوط به ژنوتيپ گلي و حداقل ميزان با ميانگين 4/28 گرم درتك بوته در تاريخ كاشت 10 ارديبهشت ماه متعلق به ژنوتيپ‌هاي گرگاني و عراقي به دست آمد. در مجموع، پژوهش حاضر نشان داد كه تاريخ كاشت 10 اسفند ماه و ژنوتيپ گلي به ترتيب به عنوان بهترين تاريخ كاشت و رقم براي منطقه رودبار جنوب و مناطق آب و هوايي مشابه آن مي‌تواند باشد