راهكار مقابله با كم آبي و رسيدن به پايداري: نقش ترويج كشاورزي و سازمان هاي مردم نهاد

امروزه جهان با معضل كم¬آبي مواجه است. ايران نيز كشوري با بحران جدي در زمينه آب است، كه نيازمند راهكارهايي براي مقابله با كم¬آبي است. از طرفي رسيدن به توسعه پايدار، بدون پرداختن به مسئله كم¬آبي امكان¬پذير نيست. براي يافتن راهكارها، ضرورت دارد كه چالش¬ها شناسايي شوند. ريشه كم¬آبي، صرفاً در مباحث فيزيكي مثل كمبود بارش نيست، بلكه ساير مؤلفه¬هاي اجتماعي مثل برنامه¬ريزي، مديريت، خدمات نهادي و سياست¬هاي كلان اقتصادي نيز بر آن مؤثر است. پيشينه مطالعات كم¬آبي نشان مي¬دهد كه شكاف اطلاعاتي بزرگي در زمينه تئوري¬هاي اجتماعي مقابله با بحران آب وجود دارد، كه اين بيشتر به ديدگاه¬هايي بر مي¬گردد كه كم¬آبي را مسئله¬اي مي¬دانند كه صرفاً ناشي از مسائل فني است. در واقع بررسي عوامل مؤثر بر كم¬آبي و اثرات آن بر توسعه، در ابعاد اجتماعي، اقتصادي، سياسي و سطوح مختلف فردي، سازماني، ملّي و بين¬المللي ضروري است. يكي از مواردي كه در بحث كم¬آبي بسيار حائز اهميت است، پرداختن به اين مسئله در كشاورزي پايدار است. بنابراين براي بررسي ميزان مصرف، صرفه¬جويي و مديريت آب در بخش كشاورزي، بررسي ابعاد اجتماعي آن ضروري است. در اين راستا ترويج كشاورزي يكي از ابزارهاي مؤثر در بهبود وضعيت كم¬آبي روستايي و كشاورزي از بعد اجتماعي محسوب مي¬شود. از اين رو در اين مقاله سعي شده است كه ابتدا با بررسي چالش¬ها و راهكارهاي مسئله آب در ايران، الگوي توسعه پايدار؛ و در نهايت با جمع بندي موارد ياد شده، الگويي براي ترويج كشاورزي بر مبناي بحران آب و در راستاي دستيابي به توسعه پايدار ارائه شود. در پايان با بررسي سازمان¬هاي مردم¬نهاد، همكاري ترويج كشاورزي با اين سازمان¬ها به عنوان راهكار پيشنهاد شده است.