ارزيابي عملكرد و برخي صفات اگروفيزيولوژيك لاين¬هاي پيشرفته گندم دوروم در شرايط تنش و نرمال رطوبتي با استفاده از تجزيه به عامل¬ها و رگرسيون گام به گام

به منظور بررسي عملكرد، اجزاي عملكرد و برخي صفات مهم اگروفيزيولوژيكي و شناسايي ژنوتيپ¬هاي مناسب، 11 لاين پيشرفته گندم دوروم به همراه دو رقم شاهد گندم دوروم (زردك و ساجي) و يك رقم شاهد گندم نان (سرداري)، در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو شرايط ديم و آبياري تكميلي در سال 1388-1387 در معاونت موسسه تحقيقاتي-كشاورزي ديم كشور (ايستگاه سرارود) مورد آزمايش قرار گرفتند. صفات مورد بررسي شامل محتوي نسبي آب برگ، محتوي كلروفيل نسبي، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانكل، طول برگ پرچم، تعداد پنجه بارور، تعداد سنبله، وزن بيوماس، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، تعداد روز تا سنبله دهي و تعداد روز تا رسيدن فيزيولوژيك بودند. نتايج تجزيه به عامل¬ها نشان داد كه 4 عامل مهم حدود 04/81 درصد از تغييرات كل داده¬ها را توجيه مي¬نمايند. در شرايط تنش عامل اول، عامل عملكرد، صفات مرتبط با عملكرد و صفات فيزيولوژيك، عامل دوم، بيوماس، عامل سوم فنولوژيك و عامل چهارم عامل برگ پرچم نامگذاري شدند. در شرايط آبياري تكميلي عوامل اول تا چهارم به ترتيب به نام¬ عامل فنولوژيك، عامل سنبله، عامل عملكرد و صفات مرتبط با عملكرد و در نهايت عامل مورفولوژيك نام گرفتند. بر اساس نتايج حاصل از تجزيه رگرسيون در شرايط ديم صفات محتوي نسبي آب برگ و ارتفاع بوته با توجيه 3/90 درصد از تغييرات عملكرد دانه بيشترين تاثير بر عملكرد دانه را داشتند. همچنين در شرايط آبياري تكميلي مهمترين صفات مؤثر بر عملكرد دانه به ترتيب شامل صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد پنجه بارور، شاخص برداشت و وزن هزار دانه با مجموع با توجيه 8/98 درصد از تغييرات عملكرد دانه بودند.