بررسي دلايل استقبال/ عدم استقبال دامداران نسبت به استحصال آب باران (مطالعه موردي: مراتع قشلاقي شمال دشت آق‌قلا)

آب مايه حيات و سرمنشاء زندگي است. تغيير اقليم و مديريت ناصحيح منابع آب از عوامل تأثير‌گذار بر بحران آب مي‌باشد. در اين ميان استفاده از روش‌هاي مختلف استحصال آب باران و استفاده بهينه از آن يكي از راهكارهاي سازگاري با اثرات سوء تغيير اقليم مي‌باشد (پورمحمدي و خليلي، 1395). دامداران مراتع قشلاقي دشت آق‌قلا سال‌هاست به دليل فقدان منابع آبي طبيعي در دسترس، به استفاده از تانكرهاي حمل آب روي آورده‌اند. اين در حالي است كه بدليل نزول بارش سالانه بيش از 200 ميلي متر مي توان با استقرار سيستم‌هاي استحصال آب باران نسبت به جمع آوري و ذخيره مقدار قابل ملاحظه اي از حجم آب اقدام نمود. بنابراين در اين تحقيق براي ارزيابي ديدگاه بهره‌برداران و بررسي دلايل تمايل يا عدم تمايل آنان به استفاده از سيستم‌هاي استحصال آب باران پرسشنامه‌اي تدوين و با انجام مصاحبه هاي چهره به چهره نسبت به استخراج نظرات آنها اقدام گرديد. نتايج حاصل در رابطه با ميزان تمايل بهره‌برداران نسبت به احداث و استفاده از سامانه‌هاي استحصال آب باران نشان داد از بين 107 بهره‌بردار، 69 نفر (47/64 درصد) تمايل زياد و بسيار زيادي به احداث و استفاده از سامانه‌هاي استحصال آب باران دارند. همچنين نتايج اجراي مدل غيرپارامتريك لجستيك براي تعيين عوامل تاثيرگذار بر تمايل يا عدم تمايل بهره‌برداران نسبت به استفاده از سيستم‌هاي استحصال آب باران نشان داد، فاكتورهاي كاهش پوشش گياهي در سال‌هاي اخير و مشاهده جمع شدن آب در چاله‌ها بعد از بارندگي‌ها در سطح يك درصد و متغيرهاي سابقه شركت در كلاس‌هاي ترويجي در مورد جمع‌آوري آب، ميزان مشاركت در طرح‌هاي مرتعداري و صرفه اقتصادي استحصال آب باران در سطح احتمال 5 درصد بر ميزان تمايل يا عدم تمايل بهره‌برداران به احداث سامانه‌هاي استحصال آب باران تأثير معنادار داشته است. در اين تحقيق آماره نسبت راست نمايي براي سنجش معني‌داري كل مدل لجستيك 91/76 بدست آمد. همچنين مقادير ضريب تبيين كراك- اوهلر براي الگوي لجستيك برآورد شده برابر با 70/0 مي‌باشد.