بررسي ايمني بخشي از بافت قديمي بازار تبريز در برابر حريق

The safety investigation of the part of old texture of the Tabriz bazaar against fire

بازار تبريز يكي از بازارهاي مهم ايران با بافت قديمي و قدمت طولاني مي باشد كه طراحي غيراصولي اماكن و معابر به همراه ارزش اقتصادي بالاي كالاهاي موجود در اين بازار باعث شده است كه به يكي از حوزه هاي پراهميت از نظر ايمني تبديل شود. هدف اين مطالعه ارزيابي وضعيت ايمني بازار تبريز و ارائه راهكارهاي كنترلي جهت جلوگيري از بروز حادثه مي باشد. در اين مطالعه با استفاده از روش هاي مشاهده و بررسي و مصاحبه با افراد آگاه، بازار تبريز به ناحيه هاي مختلف تقسيم گرديد. ارزيابي ريسك هر ناحيه بر اساس پارامترهايي نظير مواد غالب، ارزش فعاليت، وجود سيستم اطفاء حريق و... انجام شد. با بكارگيري روش مقايسه، پارامترها با هم مقايسه و وزن آنها نسبت به هم به دست آمد براي هر ناحيه چهار ريسك شامل ريسك هاي كلي، پيشگيري، شناسايي و كنترلي به دست آمد و نهايتا براي هر يك از ريسك ها محدوده ايمن ، احتياط و خطر تعريق گرديد. از نظر ريسك هاي پيشگيري، شناسايي و كنترل حريق به ترتيب 5/28، 41 و 62 درصد نواحي مورد مطالعه در ناحيه خطر و مابقي در ناحيه احتياط بوده و از نظر ريسك كلي نيز 5/23 درصد نواحي در ناحيه خطر و 5/76 درصد در ناحيه احتياط قرار داشتند. بر اساس نتايج تقريباً هيچ ناحيه اي از بازار تبريز در محدوده ايمن نبوده لذا بر اجراي اقدامات فني و مديريتي نظير نصب تجهيزات اطفاء حريق در واحدها و آموزش شاغلين تاكيد مي گردد.

The Tabriz bazaar is one of the most important markets in Iran with a long and old texture. The unobtrusive design of places and passages along with the high economic value of the goods in this bazaar has made it one of the most important areas for safety. The purpose of this study is to assess the safety of Tabriz bazaar and provide control strategies to prevent accidents. In this study, Tabriz bazaar was divided into different regions using observation methods and interviews with well-known people. Risk assessment of each area was performed based on parameters such as dominant materials, activity value, existence of fire extinguishing system and etc. Comparison of parameters and computing theirs weights was conducted through the paired comparison method. Four risks estimates including general, prevention, and detection and control risks were calculated for each zone. Safe, precaution and danger limits were defined for the mentioned risks. The results showed that considering prevention, detection and control risk, respectively 28.5, 41 and 62 % of the zones were in danger and the rest were in precaution limit. In terms of total risk, 23.5 and 76.5 % were in danger and precaution limits respectively. The results showed no region of the Tabriz bazaar was in safe limits. Therefore implementation of technical and administrative controls such as firefighting equipment and training is emphasized.