جداسازي ناهنجاري‏هاي ژئوشيميايي عناصر كمياب به كمك روش‏هاي فركتالي عيار - تعداد (C–N) و عيار – محيط (C-P) در ناحيه زنجان

Separation of geochemical anomalies of rare elements using Concentration-number (C-N) and concentration–perimeter (C-P) fractal methods in Zanjan area

بررسي‏هاي انجام گرفته پيشين در برگه 1:100000 زنجان حاكي از حضور دگرساني‏هاي فيليك، آرژيليك، پروپيلتيك، سيليسي‏شدگي و اكسيد آهن خصوصا در قسمت‏هاي غربي مي‏باشد. در اين پژوهش سعي شده است ناهنجاري عناصر كميابي همچون La ،Th ،Ce ،Ba ،Nb ، Tl، U و Y براي تعيين مناطق اميدبخش مشخص شود. به اين منظور ضمن بررسي‏هاي آماري تك متغيره و چند متغيره از مدل‏سازي فركتالي عيار-تعداد و عيار- محيط به منظور جدايش ناهنجاري‏هاي ژئوشيميايي استفاده است. روش‏هاي فركتالي، ساختار و موقعيت فضايي داده‏ها را در جداسازي جوامع آماري حدود زمينه، حد آستانه‏اي و ناهنجاري‏هاي ژئوشيميايي دخالت داده و لذا نتايج بهتري در مقايسه با روش‏هاي كلاسيك بدست مي‏دهند. در مجموع 610 نمونه از رسوبات آبراهه‏اي جهت بررسي‏هاي ژئوشيميايي در محدوده برداشت شده است. مقادير حد آستانه‏اي محدوده بر اساس PPM براي عناصر مورد بررسي به ترتيب 34، 11، 60، 360، 18، 5/0، 19/2 و 25 تعيين شد. آنومالي‏هاي بدست آمده منطبق بر مناطق دگرساني‏هاي حاصل از مطالعات سنجش از دور در منطقه مي‏باشند. بنابراين مكان‏هايي براي مطالعات آينده پيشنهاد شدند.

Premier studies of remote sensing in 1:100,000 sheet of Zanjan area indicate the presence of alterations especially in western of the sheet, including: phyllic, argillic, propylitic, silicification and iron oxide. In this research, the main purpose is to determine the promising areas of rare element (La, Th, Ce, Ba, Nb, Tl, U and Y) anomalies. Therefore, single-variate and multivariate statistical approaches have been utilized to separating anomalies by concentration–number (C–N) and concentration–perimeter (C-P) fractal methods. Fractal methods by usage of the structural and spatial location of data give better results than traditional methods for separating backgrounds, thresholds and anomalies. Totally 610 stream sediments samples have been sampled from the area under study. The determined threshold values for elements are: 34, 11, 60, 360, 18, 0.5, 2.19, 2.5 ppm, respectively. Obtained anomalies have accordance with alteration zones from remote sensing studies. Therefore, promising areas were proposed for future studies