ارزيابي اثربخشي روش هاي استحصال آب بر مديريت منابع آب و خاك

از ديرباز مسئله كم‌آبي و تأمين آب در مناطق خشك و نيمه‌خشك جهان ازجمله ايران مطرح بوده حفاظت و مديريت منابع آب‌وخاك طي فرآيند استحصال آب باران با به‌كارگيري روش‌هاي مختلف جمع‌آوري آب از سطوح آبگير جهت تأمين آب موردنياز شرب، كشاورزي و دام در ايران قدمتي چند هزارساله دارد. با توسعه روش‌هاي نوين استحصال آب باران در برخي نواحي همچنان روش‌هاي سنتي كارايي خود را دارند. در تحقيق حاضر اثرگذاري روش‌هاي استحصال آب باران بر مديريت منابع آب‌وخاك موردتوجه و بررسي قرارگرفته است. استحصال آب در حقيقت مجموعه روش‌هاي جمع‌آوري، ذخيره و بهره‌برداري آب باران در مجاورت محل بارش است. سامانه سطوح آبگير عبارت است از حوزه آبخيز كوچك كه رواناب داخل آن به انتهاي حوزه هدايت و از آن استفاده مي‌شود. استفاده از سامانه‌هاي سطوح آبگير باران علاوه بر ايمني تأمين آب موردتقاضا، كاهش اثرات زيست‌محيطي ناشي از برداشت‌هاي بي‌رويه از منابع آب‌هاي زيرزميني را نيز به دنبال دارد. كاهش شدت سيل و تأثيرات رسوب و فرسايش خاك، افزايش پوشش گياهي، كاشت گونه‌هاي اقتصادي همه از اثرات حائز اهميت اين فرآيند است. درنتيجه با توجه به پراكندگي نزولات جوي و بارش خارج از دوره رشد و رويش گياهان، به‌طوركلي فرآيند استحصال، روشي مناسب و مطمئن جهت افزايش نگهداري و نفوذ آب به داخل خاك در منطقه ريشه، استفاده مؤثر و هدفمند باغي و زراعي از رواناب‌ها و سيلاب‌ها، همچنين بهبود مقدار آب در دسترس گياه خواهد بود. مقاله حاضر ارزيابي برخي روش‌هاي متنوع سنتي و نوين استحصال آب باران در ايران و نمونه‌هايي از اهميت و توجه به فعاليت‌هاي مديريت منابع آب باران در كشورهاي چين، هند، استراليا، بنگلادش و مالزي، با اقليم‌هاي پرباران و كم باران را تبيين مي‌كند.