بررسي و تحليل دو وام واژه فارسي با تكيه بر غريب القرآن ابن حسنون

از دوره پيش از اسلام دو ملت فارس و عرب با هم ارتباط و تعامل فرهنگي داشتند. اين تعامل فرهنگي، منجر به آميزش زباني اين دو شد و بسياري از واژه هاي فارسي با همان معنا يا به شكل معرّب شده، وارد زبان عربي شوند. برخي از اين واژه ها در قرآن نيز موجود است. دانشمندان غريب القرآن بسياري از اين واژه هاي معرّب را جزء واژگان غريب به حساب مي آورند. يكي از كساني كه درباره غريب القرآن پژوهش انجام داده، ابن حسنون است كه كتاب اللغات في القرآن را با سند رساندن به ابن عباس نوشته، و در آن برخي وام واژه هاي فارسي مانند «مقاليد» و «سرد» را به عنوان واژگان غريب اعلام كرده است. در اين پژوهش اثبات مي شود بر اساس بررسي-هاي انجام شده و با توجّه به كتاب هاي معرّبات، اين واژگان در اصل واژگاني با ريشه فارسي هستند كه به مرور زمان به زبان عربي و به خصوص قرآن انتقال يافتند. پژوهش حاضر با روش توصيفي و تحليلي در پي بررسي اين دو واژه با تكيه بر كتاب هاي لغت كهن عربي و كاربرد قرآني آنهاست. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه واژه «سَرَدَ» با توجه به آراء معرّب نويسان معرّب كهن است، و از سوي ديگر از انواع معرّبات جامد نيست؛ زيرا در زبان عربي از كلمات و اشتقاقات فراواني ساخته شده است. سرد از «زره» فارسي گرفته شده است. واژه مقاليد در اصل از «كليد» فارسي گرفته شده و پس از آن وارد زبان قرآن شده است.