تدوين شاخص‌هاي فرهنگي و اجتماعي عفاف و حجاب و الگوي تغيير رفتار

انقلاب اسلامي بستري براي طرح نگاه متعالي اسلام به زن را فراهم نمود. در اين ديدگاه حضور زنان در سه عرصه مهم قلمرو تكاملي انسان، قلمرو حضور اجتماعي و قلمرو ايفاي نقش در كانون خانواده تبيين شده است. به منظور ارتقاء جايگاه زن و عملياتي نمودن تفكرات در سه حوزه مذكور، اقدامات مثبتي در نظام جمهوري اسلامي، طراحي و اجرا گرديد اما متناسب با نياز، توقع و امكاناتي كه در نگاه همه‌جانبه نگر اسلام به زن وجود دارد، نيست. يكي از چالش‌هاي موجود بروز مسأله حجاب و عفاف جامعه است‌. نظام سياست‌گذاري فرهنگي براي بررسي وضعيت فرهنگي و اجتماعي چه مؤلفه‌هايي را لحاظ كند تا راهبردهايي كارآمد براي حل مسأله به‌دست آيد. در اين تحقيق سعي بر اين است تا شاخص‌هايي براي تعيين وضعيت فرهنگي و اجتماعي عفاف و حجاب مشخص نمايد. سپس به ارائه الگويي مناسب براي مداخله و برنامه‌ريزي تغيير رفتار مناسب در اين حوزه ارائه دهد. روش انجام پژوهش از نوع آميخته اكتشافي است كه در مرحله نخست به روش كيفي و مرحله بعد به روش كمي انجام شد. در بخش كيفي از نوع تحليل محتواي استقرايي است براي جمع آوري داده‌ها از مصاحبه عميق، مصاحبه نيمه هدايت شده، بررسي اسناد و مقالات انجام شد. روش نمونه‌گيري هدفمند و تا اشباع نظري ادامه داشت. در مرحله دوم از پرسشنامه محقق ساخته براي بررسي وضعيت فرهنگي و اجتماعي دانشجويان با توجه به اطلاعات به دست آمده از مرحله اول تحقيق طراحي شده، استفاده گرديد. به منظور جمع‌آوري اطلاعات پرسشنامه مذكور در اختيار دانشجويان دانشگاه علامه قرار داده شد. براي تحليل داده‌ها در مرحله اول از كدگذاري باز و محوري استفاده شد. در مرحله دوم از آمار توصيفي استفاده گرديد. نتايج تحليل داده‌هاي مرحله اول تحقيق نشان داد. مهم‌ترين شاخص‌هاي فرهنگي شامل: مصرف فرهنگي‌، اخلاق شهروندي و ميزان اهتمام به مسائل اعتقادي است و مهم‌ترين شاخص‌ها در حوزه اجتماعي شامل: اعتماد اجتماعي، مشاركت اجتماعي و آسيب اجتماعي است. مدل رفتار برنامه‌ريزي شده كه مراحل آن شامل نگرش، هنجار ذهني، كنترل رفتار درك شده، قصد رفتار و عملكرد است. با اسناد به اينكه طبق نظر دانشجويان بين عملكرد، نگرش، هنجار ذهني‌، كنترل رفتار درك شده و قصد رفتار ارتباط مستقيم و معنا‌داري باP .01 وجود دارد، مي‌تواند مدل مناسبي براي مداخله در تغيير رفتار براي مفاهيم عفاف وحجاب در جامعه باشد. بنابراين سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي در حوزه مداخله فرهنگي و اجتماعي مي‌بايست هدمند و مبتني بر روش علمي باشد. همچنين شاخص‌هايي براي ارزشيابي برنامه‌هاي فرهنگي و اجتماعي تدوين شود.