كليدواژه :
چيستي و چرايي متغيرها , پژوهشهاي علوم انساني , پيوسته , گسسته , مستقل , وابسته , تعديل كننده , ميانجي , مداخله گر
چكيده فارسي :
با توجه به متعدد شدن دانش ها و شاخه شاخه شدن علوم، در طي اعصار و قرون، روشهاي تحقيق نيز مسير پر فراز و نشيبي طي نموده اند. تحقيق و پژوهش براي آگاهي و شناخت مجهولات و پيبردن به مسايل ناشناخته صورت ميگيرد در انسان ميل به داشتن و كشف حقايق حالت فطري داشته و همين امر يكي از عوامل موثر در پيشرفت امر تحقيق و ايجاد روشهاي مختلف بوده است انسان همواره براي رسيدن به مقصود و حل مشكلات راههاي مختلف را تجربه مينمايد و مناسبترين راه و روش را انتخاب ميكند. تعيين متغيرهاي تحقيق يكي از دشوارترين بخش هاي فرآيند تحقيق علمي است كه راهنماي عمل محققين در پژوهشهاي كاربردي مي باشد. محقق پس از بررسي دقيق پيشينه و تدوين بيان مساله، چارچوب نظري يا مدل تحقيق را مشخص مي نمايد تا بر آن اساس تحقيق خود را پياده سازد. شناخت متغير و آشنايي با اين واژه در تحقيق مهم است. زيرا متغيرها از مهمترين مباحث در تحقيقات اجتماعي - انساني مي باشند. هميشه در تحقيقات، هدف، شناخت علت يا عوامل پيدايش يا تغيير موضوع مورد نظر است و چون اين عوامل تغيير پذيرند و قابل سنجش، آنها را متغير ميخوانيم. در نهايت بايد بتوانيم هم انواع متغيرها را بشناسيم، هم آنكه روابط آنها را با يكديگر شناسايي كنيم. همچنين، ميزان تاثير يك متغير بر متغير ديگر را مورد سنجش قرار داده و اندازه گيري كنيم.