اخلاق ديني و مفهوم كرامت انساني از ديدگاه دين صابئين مندائي

صابئين مندائي يا پيروان حضرت يحيي (ع) يكي از قديمي ترين اديان توحيدي ساكن در محدوده جغرافيايي ايران مي باشند كه باورمندان آن هم اكنون با آرامي و سكوت در خوزستان و جنوب عراق در كنار رودخانه ها زندگي مي كنند. نام صابئين در سه آيه از سه سوره از قرآن مجيد در كنار ساير اديان بزرگ الهي ذكر شده است و از ديدگاه برخي از فقهاي بزرگ مسلمان در عِداد اهل كتابند. اين نوشتار پس از معرفي مختصري از تاريخ و عقايد مندائي، با مراجعه مستقيم به متون مقدس آنان همچون گنزا ربا، دراشا اد يهيا و ديگر منابع ديني مندائي، آموزه هاي اين دين فراموش شده را درباره «اخلاق ديني» و«كرامت انساني» مورد تحليل و بررسي قرار داده است. يافته ها نشان مي دهند كه اخلاق در نزد صابئين مندائي اهميت و جايگاه والايي دارد تا جايي كه يكي از اركان ديني صابئين مندائي داشتن «حُسن خُلق» با ساير انسان ها است. در كنار دعوت به ارزش هاي عالي اخلاقي، همچون عدالت، عفت، محبت و صداقت، پرهيز از رذايل اخلاقي، همچون قتل نفس، سوگند دروغ، راهزنى و دزدى، زنا، رباخوارى و خيانت نيز به صراحت بيان شده اند. اين ارزش ها و ضد ارزش ها چنان گسترده و متنوع اند كه اكثر آن ها با تعاليم ديگر اديان بزرگ الهي اشتراك زيادي دارند.در اخلاق ديني مندائي، جنگ، عنف و آشوب مورد نكوهش و توبيخ واقع شده و تأكيد عمده بر صلح و همزيستي مسالمت آميز است. انسان در اين دين داراي كرامت ذاتي و اكتسابي است كه به جنبه-هايي از آن اشاره شده است. شريف ترين بُعد آدمي «نشمتا» يا روان نام دارد كه عنصري از جهان نور (آلما دنهورا) و به اراده خداي بزرگ (هيي ربي قدمايي) در جسم آدمي دميده شده است.