كاربرد GIS در مهندسي هيدروليك و مديريت روان‌آب سطحي با استفاده از مدل SWMM

توسعه يافتگي اراضي شهري، سطوح نفوذ پذير را كاهش داده و حجم روان‌آب ناشي از بارش‌هاي فصلي را افزايش مي‌دهد. رشد و توسعه مناطق شهري و شهرنشيني ضرورت مديريت روان‌آب سطحي را باعث مي‌شودكه در اين مطالعه منطقه‌اي در شرق شهراصفهان انتخاب شده كه طي ساليان اخيرو با خشك شدن زاينده رود بحراني‌ترين منطقه شهراصفهان ازلحاظ كم آبي محسوب مي‌شود و هدف اصلي اين مطالعه، برآورد حجم روان‌آب سطحي ازطريق شبيه سازي در نرم افزار SWMM جهت طراحي شبكه زهكش منطقه مورد مطالعه و همچنين شناسايي محدوده‌هاي بحراني و طراحي مخزن نگهداشت ذخيره روان‌آب سطحي به منظور تامين آب آبياري فضاي كشت جنگلي محدوده مطالعاتي مي باشد. باتوجه به گستردگي محدوده و جهت انجام فرآيند مدل‌سازي، محدوده مطالعاتي به تعدادي زيرحوضه تقسيم گرديد. تعيين نقاط خروجي هر زير حوضه توسط نرم افزار GIS انجام شد. توسط مدل GIS رفتار هيدرولوژيك حوضه آبريز شامل تعيين شيب، جهت شيب غالب، جهت جريان، جريان تجمعي، نقاط خروجي روان‌آب و بطور كلي خصوصيات فيزيكي حوضه مشخص گرديد. جهت كاليبراسيون و اعتبار سنجي پارامترهاي مدل، اطلاعات ايستگاه‌هاي كليماتولوژي مجاور محدوده مطالعاتي، استخراج و در نرم افزار SWMM ثبت گرديد. توسط مدل SWMM محدوده مطالعاتي به بيست زيرحوضه تقسيم شد، اطلاعات هيدرولوژيك و هندسه‌ي مربوط به زيرحوضه‌ها ثبت و براساس داده‌هاي ايستگاه‌هاي كليماتولوژي مجاور آن منطقه، شبكه زهكش طراحي گرديد. بر اساس نتايج بدست آمده، زيرحوضه‌هاي شماره 20، 18، 16 و 6 بحراني‌ترين زيرحوضه‌هاي محدوده مطالعاتي از لحاظ دبي روان‎‌آب مي‌باشد. بر اين اساس جهت كنترل سيلاب در محدوده مورد مطالعه، شبكه دايره‌اي به قطر30 سانتيمتر مورد طراحي قرار گرفت كه نتايج حاصله بيانگر اين است كه بيشترين دبي جريان در اتصال شماره 15 رخ خواهد داد. همچنين به منظور نگهداشت روان‌آب سطحي و بر اساس بارش با دوره بازگشت30 ساله، مخزني به ارتفاع 8/5 متر در نقطه خروجي محدوده مطالعاتي (ضلع شرق پروژه) طراحي گرديد.