مدرسه تاريخي خيرآباد بنايي از دوره صفويه (بررسي معماري قلعه مدرسه بهبهان)

Historical School of Kheirabad A building from Safavid era (Architectural review of Behbahan School castle

مدرسه خيرآباد بهبهان واقع در روستاي خيرآباد و در مجاورت رودخانه خيرآباد قرار دارد. اين مدرسه تنها مدرسه صفوي در خوزستان و يكي از منسجم ترين بناهاي آموزشي اين دوره است كه از لحاظ خوانايي، هيئت و هم وزني بنا، آجركاري و فنون طاق زني از جايگاه والايي برخوردار بوده؛ كه البته تا كنون از حيث معماري مورد كاوش قرار نگرفته و تحقيقي از آن در جايي به ثبت نرسيده است. لذا سوال اصلي پژوهش برآنست تا به چيستي ويژگي هاي كالبدي-معماري مدرسه خيرآباد در دوره صفويه دست يابد. از اين رو پژوهش حاضر بر آن است از روش توصيفي-تحليلي بر پايه بررسي هاي ميداني و مطالعات كتابخانه اي، ويژگي هاي معماري، تزئيني و خصوصيات سبك شناختي بنا مدرسه خيرآباد بهبهان را تبيين كند. پس از بررسي هاي صورت گرفته از بنا مشخص شد كه مدرسه خيرآباد بهبهان با تبعيت از الگوي تاريخي و استفاده از عدد چهار، داراي چهار ضلع مساوي (پلان مربع در صورت تكامل)، چهار باغچه و چهار ايوان بوده كه هر كدام از ايوان ها به جز ايوان رو به قبله، داراي ورودي مي باشد. اين موضوع نشان دهنده آنست كه اين مدرسه يا فضاي عبادي آن كاركرد خصوصي نداشته و مورد استفاده عموم قرار مي گرفت. به طور كلي مدرسه خيرآباد داراي يك حياط مركزي، چهار ايوانچه در نقاط تلاقي اضلاع و شش ايوانچه(حجره) در هر ضلع مي باشد كه در مركز آن ها يك ايوان بزرگ قرار دارد، مي باشد.