بررسي پايداري اكولوژيك مناطق شهري با روش ردپاي اكولوژيك ( نمونه ي موردي منطقه 22 كلان شهر تهران)

(Ecological Sustainability in Urban Areas Using Ecological Footprints (Case study of Tehran 22 metropolitan area

امروزه با توجه به رشد بي رويه جمعيت جهان، توجه به توسعه ي پايدار و پايداري اكولوژيك از مباحث اصلي در زمينه ي ساخت و ساز هاي شهري به حساب مي آيد. بحث و هدف شهر ها و ساخت و ساز هاي اكولوژيك ساختن آينده اي قابل اتكا براي بشر بر سياره اي سالم است، كه توسط آن بتوان از زمين، آب و هوا و در مجموع از محيط زيست، حمايت كرد. در اين ميان مساله اي كه بايد قبل از هرگونه ساخت و ساز و توسعه شهري مد نظر قرار گرفته شود، توجه به دو پارامتر ظرفيت زيستي و ردپاي اكولوژيك هر منطقه است كه مشخص كننده ي پايداري آن منطقه مي باشد. در واقع ردپاي اكولوژيكي به عنوان يكي از مهم ترين شاخص هاي پايداري، روش و رويكردي است كه ميزان مداخله در طبيعت را نشان مي دهد و به ارزيابي و ميزان تأثير انسان برمحيط مي پردازد و تعيين مي كند كه ميزان بار و فشار وارده بر طبيعت چقدر است و ساخت و توسعه-ي يك منطقه باعث نابودي منابع زيستي و آسيب به محيط خواهد شد و يا خير. منطقه ي مورد بررسي در پژوهش پيش رو منطقه ي 22 شهرداري تهران است كه در چند سال اخير مركز توجه ساخت وسازهاي بزرگ تهران بوده است. در اين پژوهش روش تحقيق مورد استفاده توصيفي- تحليلي و كمي بوده است، به اين صورت كه همه اطلاعات موردنياز در جهت محاسبات ردپاي اكولوژيكي و ظرفيت زيستي براي تشخيص حالت پايداري منطقه ۲۲ تهران از طريق بانك هاي اطلاعاتي الكترونيكي، سالنامه هاي آماري استان و كشور، شهرداري استان، اطلس جهاني ردپاي اكولوژيك، شركت آب و فاضلاب استان و نيز برخي مراكز مرتبط به دست آمده است و سپس بعد از انجام محاسبات لازمه و تجزيه تحليل آمار هاي منطقه ۲۲ تهران نتيجه شد كه اين منطقه ردپاي اكولوژيكي بيشتري نسبت به ظرفيت زيستي منطقه داراست و وضعيت توسعه، ناپايدار ارزيابي شد؛ كه بيانگر ميزان مصرف سريع و نابودي باقي مانده منابع طبيعي در منطقه ۲۲ تهران مي باشد. بنابراين در راستاي حل اين بحران و در جهت پايدار شدن توسعه اين منطقه، بايد در تغيير الگوي زندگي افراد، بهبود توزيع جمعيت و سياست هاي استفاده از منابع طبيعي منطقه بازنگري شود.