كاركردهاي اقتصادي و اجتماعي وقف و انفاق با رويكردي به سيره نبوي

جامعه مجموعه اي از افراد است كه داراي كنش متقابل هستند و براي رسيدن به هدفي مشترك تلاش مي‌كنند. با توجه به كنش متقابل بين افراد جامعه و تأثيرگذاري رفتارهاي آنان بر يكديگر، ضرورت دروني شدن برخي از سنت‌ها به‌عنوان يك ارزش در جامعه احساس مي‌شود. نهادينه شدن سنت‌هاي حسنه چون وقف و انفاق نيز نيازمند الگوسازي براي اعضاي جامعه است. با مطالعه تاريخ و سيره نبوي به‌عنوان بهترين الگو براي مردم به اهميت اين دو سنت پي مي بريم به‌نحوي‌كه استمرار آن دو را در عصرهاي پس از پيامبر(ص) نيز شاهد هستيم. با توجه به اين نوشتار مسئله در صدد پاسخ‌گويي به اين سؤال است كه پيامبر چه اقداماتي را جهت ترويج فرهنگ وقف در جامعه انجام داده و چه سياست هايي را در جهت رشد تئوريك و عملي وقف در جامعه به كار بسته اند؟ نكته ديگر اين‌كه با توجه به تأكيد سيره نبوي بر ترويج اين دو سنت در جامعه رابطه تعاملي بين ترويج فرهنگ وقف و انفاق و عدالت اجتماعي و توسعه اقتصادي چيست؟ بررسي دو سنت وقف و انفاق در عصر نبوي نشان مي دهد كه پيامبر(ص) از ابزارهاي تبليغي تشويق، الگوسازي و تذكر جهت نهادينه سازي اين دو نهاد در جامعه استفاده مي‌كردند كه مؤثرترين آن‌ها شيوه بيان عملي خود حضرت بوده است. مضاف براين استمرار اين دو نهاد با مديريت و نظارت كارآمد امنيت اجتماعي را افزايش مي‌دهد و موجبات رشد و توسعه اقتصادي و توازن اجتماعي را فراهم مي‌كند.