ارزيابي آسيب‌پذيري آلودگي آب زيرزميني دشت اروميه با استفاده از روش‌هاي SI و DRASTIC Modified

يكي از راه هاي مناسب براي جلوگيري از آلودگي هاي آب زيرزميني، شناسايي مناطق آسيب پذير آبخوان و مديريت كاربري اراضي است. مفهوم پتانسيل آسيب پذيري اينست كه برخي از مناطق نسبت به آلودگي آب زيرزميني مستعدتر از مناطق ديگر مي باشد. بنابراين در اين تحقيق آسيب پذيري آبخوان دشت اروميه با استفاده از روش‌هاي SI و DRASTIC Modified مورد ارزيابي قرار گرفت. با استفاده از اين روش‌ها نقشه پهنه‌بندي آسيب پذيري آلودگي آب زيرزميني دشت اروميه تهيه و با نقشه غلظت نيترات مقايسه شد. نتايج تحقيق نشان داد كه مدل SI ناحيه جنوبي دشت اروميه با حداكثر شاخص 80 بيش ترين آسيب پذيري و نواحي غربي با شاخص 25 حداقل آسيب پذيري را داشت. همچنين در اين دشت بالا بودن ميزان آسيب پذيري عمدتاً ناشي از تأثير عمق آب زيرزميني بود. علاوه بر اين، نتايج نشان داد كه ميزان آلودگي آبخوان در اين دشت نسبتاً بالا بوده و حتي در نواحي مشرف به درياچه پتانسيل آلودگي بيش از مقادير پيش بيني شده است. مقدار ضريب همبستگي براي مدل SI و مقادير نيترات حدود 56 درصد محاسبه گرديد، علاوه بر اين ضريب پيرسون هم براي اين مدل و غلظت نيترات 7/70 بدست آمد. با توجه به نتايج مدل DRASTIC Modified مشخص شد كه، قسمت كوچكي از شرق دشت كه حدود 4 درصد از مساحت كل دشت اروميه را شامل مي‌شود داراي شاخص بين 100 الي 119 بود داراي بالاترين آسيب پذيري بودند. حدود 31 درصد از مساحت كل دشت اروميه كه قسمت‌هاي شرقي مركزي را شامل مي‌شود داراي شاخص 80 الي 99 بود و از آسيب‌پذيري خيلي‌كم برخوردار بود. حدود 65 درصد از مساحت دشت اروميه داراي شاخص 42 الي 79 بود كه بدون خطر آلودگي گزارش شد. در اين مدل نيز اطراف درياچه اروميه پتانسيل آسيب‌پذيري بالايي دارد و مستعد آلوده‌شدن مي‌باشد. مقدار ضريب همبستگي بين اين مدل و تغييرات غلظت نيترات حدود 6/61 درصد بدست آمد كه در اطراف درياچه اروميه كه غلظت نيترات زيادي داشت، از پتانسيل آسيب‌پذيري بالايي برخوردار بود. مقايسه نتايج نشان داد كه در دشت اروميه با توجه به شاخص غلظت نيترات، هر دو مدل نتايج قابل قبولي داشتند، اما به صورت نسبي نتايج مدل DRASTIC Modified بهتر بوده است.