بررسي ارتباط تجاري ايران و بين النهرين در دوران نوسنگي و مفرغ ‏

مبادله و داد و ستد، اساساً بخشي از جريان حيات انساني است و به احتمال قريب به يقين، مدت‌ها پيش از دوران نوسنگي رواج ‏داشته و مرسوم بوده است. از آنجايي كه تعداد اندكي از جوامع انساني به طور كامل خودكفا و توانمندند؛ همچنانكه نياز به مواد خام ‏يا زيورآلات گران قيمت و تجملي افزايش پيدا مي‌كند، امور مربوط به داد و ستد ميان همسايگان دور و نزديك نيز توسعه مي‌يابد. ‏گسترش مبادلات تجاري باعث ازدياد درآمد، انباشت ثروت، پيدايش دارايي خصوصي، ايجاد طبقات اجتماعي ممتاز، تبادل افكار، ‏فرهنگ‌ها و هنر، انتقال علم و فنون، توسعه كشاورزي، توسعه صنعت، گسترش شهرنشيني و مي‌شود. از آنجايي كه فرهنگ باعث ‏شكل‎ ‎گيري نيازهاي جامعه مي‌شود، تغيير در فرهنگ و سليقه باعث تغيير نوع و جهت تجارت مي‌شود. به دليل بيثباني سياسي، ‏نبود امنيت و ضعف وسايل حمل و نقل، توسعه تجارت بسيار محدود مي ماند. روش تحقيق اين پژوهش توصيفي و تحليلي مي ‏باشد، اين پژوهش‎ ‎‏ به بررسي روابط تجاري و فرهنگي ايران و بين النهرين در دوران پيش از تاريخ براساس شواهد باستان شناسي ‏مي پردازد. نتايج تحقيق نشان داد كه ايران از لحاظ داشتن منابع معدني بسيار غني است و اين عاملي مهم براي افزايش ثروت و ‏رشد مبادلات بازرگاني در دوران پيش از تاريخ بوده است از سوي ديگر، بين النهرين به مواد خام معدني ايران، افغانستان و دره ‏سند نيازمند بود، جوامع درون ايران علاوه بر صدور مواد خام محلي و توليدات صنعتي خود، در توزيع مواد خام بيگانه نظير سنگ ‏لاجورد بدخشان و احتمالا چوب دره سند و مس عمان، نقش فعالي را ايفا مي نموده است، بين النهرين نيز پل ارتباطي ايران به ‏جوامع پيش از تاريخي آناتولي و سرزمين هاي خاور نزديك براي دريافت مواد خام بيگانه مانند ابسيدين بوده است.‏