تحليل محتواي كتاب درسي مطالعات نهم از نظر نقش تربيتي محتواي تاريخي منطبق با اهداف سند تحول بنيادين

پژوهش پيش رو با هدف بررسي چهار مولفۀ تربيتي محتواي تاريخي كه شامل عبرت‌پذيري، شجاعت‌پروري، ظلم‌ستيزي و حقيقت‌جويي است در محتواي تاريخي كتاب درسي مطالعات نهم متوسطه اول از طريق روش تحليل محتواي مقوله‌اي(categorical) مورد بررسي و پژوهش قرار گرفته است؛ در اين راستا سعي شده در يك جدول عمومي براي هر مؤلفه، مصاديق كيفي از محتوا تعيين شود، سپس فراواني‌هاي هر مصداق به صورت جدول ماتريس داده، ارائه مي‌شود. در هر واحد تحليل، نتايج حاصل از مؤلفه‌هاي تربيتي مورد نظر بر مؤلفه‌هاي بيانه ارزشي سند تحول بنيادين انطباق و مورد ارزيابي قرار گرفت؛ در اين پژوهش، نتايج كلي به شرح ذيل حاصل گرديد: كتاب درسي مطالعات نهم، در ارائه محتواي تاريخي بيشتر به جنبه روايي مطالب و به‌صورت اختصار اشاره دارد، در بيان تاريخ اجتماعي مردم، بسيار خلاصه و كوتاه به ارائه تحليل‌هاي اجتماعي پرداخته و اختصار در كلام و كمبود زمان در ارائه مطلب موجب شده تا مؤلفه‌هاي عبرت‌پذيري، شجاعت‌پروري، ظلم‌ستيزي و حقيقت‌جويي كمتر مورد كنكاش و بررسي قرار گيرد. مؤلفه‌هاي نظام ارزشي سند تحول بنيادين در محتواي تاريخي كتاب درسي مطالعات نهم نه در بدنۀ اصلي و نه در بدنۀ فرعي كتاب به‌صورت واضح مورد بحث و بررسي، پرسش و واكاوي قرار نگرفته و صرفاً بر جنبه روايي بودن مطالب تاريخي تاكيد داشته است تا تحليل اجتماعي. مؤلفه‌هاي عبرت‌پذيري و ظلم‌ستيزي با درصد كمي از فراواني، بيشترين مؤلفه‌هاي نقش تربيتي را در محتواي تاريخي كتاب درسي مطالعات نهم داشته‌اند، شجاعت‌پروري و حقيقت‌جويي نيز با درصد ناچيزي رتبه‌هاي بعدي را در نقش تربيتي داشته‌اند.