بررسي اهميت مدلسازي تاريخچه زمين شناسي در يك حوضه رسوبي

از اهداف اصلي مدلسازي حوضه هاي رسوبي نيز مي توان به بازسازي تاريخچه رسوب گذاري و شبيه‌سازي پديده هاي منجر به تشكيل هيدروكربن و به دام افتادن آنها، رسوب گذاري، هيدروديناميك، انتقال حرارت، زايش هيدروكربن و بيرون راندگي و مهاجرت اشاره نمود. اصلي‌ترين كاربرد شبيه‌سازي و مدلسازي مخازن هيدروكربوري در برنامه ريزي توليد از مخزن است. در اين بخش مدل‌هاي تك بعدي، دو بعدي و سه بعدي از سنگهاي مخزن و هيدروكربور موجود در آن و همچنين گسترش آنها به صورت فضايي ارائه مي‌گردد. اين عمل در تصميم گيري نهايي براي شروع توليد از بخشهاي مختلف جهت به حداكثر رساندن بازيافت از مخزن ضروري است. هدف از تحليل و آناليز تاريخچه زمين شناسي، نمايش گرافيكي تغييرات قايم افق هاي چينه اي در يك حوضه است كه معرف تاريخچه فرونشست و بالا آمدگي حوضه در زمان رسوب افق ها مي باشد. در مدلسازي حوضه رسوبي يك مدل تصوري از تاريخچه زمين شناسي حوضه ايجاد مي شود تا چارچوبي براي بازسازي تاريخچه رسوبي، فرسايشي و حرارتي گردد. سپس تاريخچه تدفين سنگ هاي رسوبي شامل رخداد هاي حادث در فاصله زماني مشخص، توسط ناپيوستگي ها بازسازي شده و سنگ شناسي مربوط به هر سازند مشخص خواهد شد. اطلاعات و داده هاي ورودي مورد نياز از نمونه هاي چاه، داده هاي لرزه اي، نمودارهاي پتروفيزيكي و رخنمون ها به دست مي آيد. مقادير جريان حرارتي با توجه به روند تغييرات دما اندازه گيري و محاسبه مي شود و در پايان جريان هاي حرارتي قديمي براي واحدهاي سنگي مشخص مي شود. اطلاعات مورد نياز براي ايجاد يك مدل زمين شناسي شامل مواردي از جمله فرايندهاي زمين شناسي شامل تكتونيك، فرونشست، رسوب گذاري، بالاآمدگي و فرسايش، دماي فعلي و جريانات حرارتي، فشار اندازه گيري شده سيال، فشردگي سازند، خصوصيات مرزي و توزيع گسل ها، پارامترهاي ماده آلي كربن آلي كل، نوع كروژن و پختگي حرارتي و تخلخل اندازه گيري شده شامل تخلخل به دست آمده از نمودار مربوط به رس ها ، تخلخل و تراوايي ماسه سنگ‌ها مي باشد. در سيستم‌هاي نفتي، نوع و مكان سنگ‌هاي منشاء و محدوده‌ي حضور آنها، جايگاه لايه‌هاي حامل نفت و گاز و تمامي فرآيندها و محصولات مرتبط با زايش و مهاجرت در نظر گرفته مي‌شوند. در نهايت، سنگ‌هاي مخزن و جايگاه آنها و كليه فرآيندهاي مؤثر در تشكيل و كنترل مخزن و پوش سنگ نيز مورد توجه قرار مي‌گيرند. با دانستن اين موضوعات مي‌توان برنامه‌ريزي بسيار دقيقي را براي حفاري و حتي اكتشاف ميادين هيدروكربوري جديد ارائه و در نتيجه خطر سرمايه‌گذاري را به حداقل رساند. مدلسازي در نواحي مختلف زمين شناسي در سراسر جهان به انجام رسيده و كارايي خود را در كشف نواحي مستعد هيدروكربني نشان داده است. در گذشته كمپاني هاي نفتي از مدلسازي حوضه هاي رسوبي براي مطالعه تاريخچه حرارتي و فيزيكي آن استفاده مي‌كردند و با مدل هاي ايجاد شده زمان زايش هيدروكربن و بيرون راندگي آن را تخمين مي زدند اما در سالهاي اخير با توسعه مدلسازي حوضه‌ها اين علم براي ارزيابي مهاجرت ثانويه و گير افتادن هيدروكربور در تله‌هاي نفتي موجود در حوضه هاي رسوبي به كار مي رود. ارزيابي حوضه هاي رسوبي از رايجترين مطالعات در اكتشاف و بهره برداري منابع هيدروكربوري و حتي زغالسنگ و منابع معدني رسوبي است. اين مهم در تمام كشورهايي كه داراي منابع هيدروكربوري هستند به طور معمول اجرا مي‌شود و همواره پايه‌اي ترين عمليات براي مراحل بعدي اكتشاف، حفاري و بهره برداري است. به طور كلي مي‌توان با استفاده از اطلاعات موجود اكتشافي و توليدي ناحيه و با ارزيابي سيستم نفتي فعال (سنگ هاي منشا، مخزن و لايه‌هاي حامل) ضمن معرفي مناطق با اولويت اكتشافي به ارزيابي اهداف تعيين شده جهت حفاري پرداخت و تا حدود زيادي ريسك و عدم اطمينان در نتايج را كاهش داد.