تحليل قوم نگارانه نقوش سنتي خالكوبي بانوان خوزستان

خالكوبي پديده فرهنگي و مردم شناختي بسيار عمومي و ريشه داري در ميان فرهنگ هاي بشري است. منابع موجود نشان مي-دهند كه اين پديده ي همه گير از سويي مي تواند بازنماي ويژگي هاي فرهنگي و اقليمي و مردم شناختي هر منطقه باشد و نيز مي-توان از آن به مثابه شاهدي براي رصد تغييرات فرهنگي نيز بهره برد. منطقه خوزستان ايران زمين با پيشينه فرهنگي چندهزارساله از تنوع قوميتي و زباني چشمگيري برخوردار است كه بستر هم زيستي فرهنگي و اجتماعي طوايف و مردمان مختلفي از ترك و لر و فارس و عرب را در كنار يكديگر فراهم آورده است. اين فرهنگ هاي خاستگاه هاي قومي متمايز و طبعاً آيين ها و رسوم متفاوتي نيز دارند. پژوهش حاضر مبتني بر همين تنوع قومي زباني كوشش داشته است تمايزهاي فرمي مضموني و معنايي را در نقوش خالكوبي سنتي زنان اين منطقه شناسايي و دسته بندي كند و از اين راه به تفسير نسبت اين تمايزها در بعد فرهنگي بپردازد؛ براي نيل به پاسخ اين پرسش، با رويكرد مردم شناسانه، 23 مصاحبه عميق با زنان با سن 50 سال و بالاتر منطقه كه ساكن حوزه هاي غيرشهري بودند صورت گرفته و از اين طريق ويژگي ها، معاني و كاركردهاي اين نقوش موضوع پرسش قرار گرفته اند. نتايج و يافته هاي پژوهش نشان دادند كه برخلاف ادبيات موجود، تمايزهاي مشخص قومي و زباني چندان در ميان نقوش خالكوبي سنتي زنان وجود ندارد و همچنين كاركردهاي سنتي عنوان شده در ادبيات پژوهش براي خالكوبي در اين منطقه، خصوصاً درمان و حادو و حرز و طلسم حتي در دهه هاي نخست قرن 14 هجري شمسي نيز چندان موضوع باور و رواج نبوده است و بيشتر به صورت داستان ها و روايت هاي فرهنگي در افواه جاري بوده است.