عوامل موثر در شكل گيري نقوش و رنگ هاي گبه فارس

گبه يكي از دست بافته هاي جنوب و جنوب غرب ايران است كه مواد اوليه آن تابع شرايط زيست محيطي و جغرافيايي محل زندگي خالق آن است. با توجه به اين امر، اين دست بافت هنري بيشتر در بين عشاير بافته مي شود. گبه داراي نقوش و رنگ هايي است كه نقوش و رنگ هاي مذكور نيز تابع شرايط جغرافيايي و زيست محيطي و همچنين عوامل گوناگون ديگري مي باشد. استان فارس با داشتن بيشترين عشاير چه از نظر تعداد و چه از نظر تنوع قومي (لر، عرب، ترك) و چه از نظر تمدنهايي كه در اين سرزمين شكل گرفته اند موجب فراهم آمدن گنجينه اي از نقوش شده است. گبه همانند ديگر دست بافته هاي عشايري و روستايي داراي طرح و نقش هاي خاصي مانند طرح هاي خشتي، ترنجي، زيگزاگي، محرمات، چهار فصل، كف ساده و همچنين نقشمايه هاي جانوري، گياهي، انساني، نقشمايه هاي هندسي و انتزاعي و نقشمايه هاي طبيعي از جمله خورشيد و آب مي باشد. عوامل متعددي در شكل گيري اين نقوش موثر بوده است اين گونه عوامل را مي توان چنين دسته بندي نمود: عوامل ماهوي كه خود به عوامل تاريخي، اجتماعي، اساطير و فرهنگي و سياسي تقسيم بندي شده و عوامل مادي را مي توان ويژگيهاي فني بافت، جغرافياي طبيعت اطراف و اقتصادي برشمرد. در پژوهش حاضر، سعي بر آن است كه ابتدا طرح و نقش گبه شناسايي و سپس عوامل گوناگون در شكل گيري نقوش و استفاده از رنگ ها در گبه مورد واكاوي و تجزيه و تحليل قرار گيرد.