اعجاز علمي قرآن در معرفي نقش آگاهي در عملكرد انسان با محوريت واژه‌ «شاكله» در دو سوره نحل و اسرا

منشأ و عامل اصلي كنش‌هاي انساني در زمره مهمترين مسائلي محسوب مي‌شود كه هميشه دغدغه انديشمندان بوده است. قرآن كريم نيز در آيه 84 سوره إسراء با مقولۀ كليديِ شاكله به اين مساله اساسي پرداخته است. البته در گفتمانِ قرآني وجوهِ مختلفي چون تأثيرات مشيت الهي، اختيارات فردي و عوامل اجتماعي در عملكرد انسان نيز از اهمّ مباحثي است كه در ارتباط با منشأ كنش‌هاي انساني بدانها اشاره شده است. مي توان گفت كه مقوله شاكله يكي از با اهميت‌ترين واژه ها در اين ارتباط است. توجه به مفاهيمي مانند طبيعت، ناحيه، نيت، عادت، كنش فاعلي به اعتبار حسنِ فعل، سرشت، اخلاق، علامت، استعداد، علم و معرفت، فطرت، شايستگي، صفات شخصيتي و... كه در طول پانزده قرن توسط مفسرين ارائه شده است، نشانگر چند‌تباري بودنِ ماهيت شاكله انساني است كه مطالعه‌ اين آراء منتج به بررسي مولفه‌هاي معيار براي شاكله در علوم روانشناسي، جامعه شناسي، دانش مغز و علوم اعصاب و تطبيق آن با گفتمان قرآني به ويژه در دو سوره نحل و إسراء شد. به نظر مي‌رسد اين مطالعه‌ ميان رشته‌اي مناسب-ترين روش پژوهش براي فهم شاكله با ماهيت چندتباري‌اش است. برآيند اين مطالعات نشان دهنده اهميت نقش آگاهي است كه در تعامل قلب و مغزِ آگاه، منجر به شكل‌گيري انگيزه‌هاي رفتاري انسان مي‌شود. در نتيجه، شاكله همان شكل ظاهري انگيزه‌هاي دروني (نيت) افراد، با هر نوع شخصيتي است كه منحصراً به خود فرد تعلق داشته و به صورتي آگاهانه به شكل يك عملكرد يا رفتار بروز مي‌يابد و تنها خداوند است كه مي‌تواند آن را قضاوت نمايد.