شماره ركورد كنفرانس :
4856
عنوان مقاله :
نمادهاي اعداد در آيات آفرينش به مثابه اعجاز
پديدآورندگان :
بشارتي زهرا quran@sbu.ac.ir دانش آموخته دكتراي علوم قرآن و حديث دانشگاه علامه طباطبائي , فخاري علي رضا دانشيار گروه علوم قرآن و حديث و مدير گروه كلام اسلامي دانشگاه علامه طباطبائي , صفوي كورش استاد گروه زبانشناسي دانشگاه علامه طباطبائي , اشرفي عباس دانشيار گروه علوم قرآن و حديث و رئيس دانشكده الهيات دانشگاه علامه طباطبائي
كليدواژه :
قرآن , اعداد , آيات آفرينش , روابط معنايي , نمادهاي آييني-فرهنگي , اعجاز قرآن.
عنوان كنفرانس :
پنجمين همايش ملّي اعجاز قرآن كريم
چكيده فارسي :
با تكيه بر تاريخچه عدد، ميتوان از معاني غيرشمارشي آن نزد پيشينيان به نمادهايي تعبير كرد كه در زندگي روزمره مورد استفاده قرار گرفته و با آن مأنوس بوده اند. نمادهاي اعداد در اديان و فرهنگهاي مختلف مورد توجه قرار گرفته و كاربردهايي از آن گزارش شده است. مفسران نيز ذيل برخي آيات قرآن بر دلالت نمادين (غيرشمارشي) اعدادي چون «سبع» تصريح كرده اند. غالب آياتي كه با اين رويكرد، مورد توجه مفسران قرار گرفته، در حوزه آفرينش انسان و جهان قرار ميگيرند. لذا در پژوهش حاضر، با استفاده از روش نمادشناسي و با محوريت كاربردهاي قرآني، ضمن بهره گيري از ابزارهاي نموداري و آماري (خطي سازي)، به اين پرسش كليدي كه «رابطه نمادهاي آييني- فرهنگي مختلف اعداد و همنشينهاي آن با كاربردهاي اين كلمات در آيات آفرينش چگونه تبيين ميشود، پاسخ داده شده است.يافتههاي اين پژوهش، حاكي از همسو بودن نمادهاي آييني-فرهنگي مختلف و كاربردهاي هر عدد و معدود آن در آيات آفرينش است. بدين سان كه قرآن در اين آيات، از نمادهاي مورد استفاده انسانها در ملل و فرهنگهاي مختلف به شكل متنوع و قابل توجهي استفاده كرده و اين نمادها منحصر به فرهنگ عربي نبوده است. هيچ كس جز خداوند نميتوانسته در دوره نزول قرآن، از نمادهاي مشترك ميان سرخپوستان، روميان، ايرانيان، تركزبانان، چينيان، هنديان، بوميان استراليا و انواع مردمان گوناگون ساكن آفريقا به شكلي جامع و شامل استفاده كند. نه در زمان نزول و نه قبل يا بعد از آن، امكاناتي كه امروزه براي تجميع معاني نمادشناسي و تحقيق در تنوع آنها در نزد اقوام و ملل گوناگون وجود دارد، در دسترس نبوده است. تنها وحي آسماني و القاي الهي بر قلب نبي (ص) است كه ميتواند جامع معاني قابل فهم براي بشر باشد. بر اين اساس، ميتوان احتمال اعجاز قرآن در حوزه كاربرد نمادهاي اعداد و همنشينهاي آن را قوت بخشيد.