روش توليد قند و شكر سفيد در زمان ساسانيان و در صدر اسلام

از دوران ساسانيان و صدر اسلام، اسناد و مدارك تاريخي بسياري درباره وجود نيشكر و هنر قند سازي ايراني در آن زمان براي ما به يادگار باقيمانده است. پژوهشي درمطالبي از نويسندگان چيني، سياحت نامه ماركوپولو ايتاليايي (1323- 1254م.)، مراجعه به كتب طبي و دارويي قديم، ادبيات اروپايي مربوط به زمان جنگهاي صليبي و در كتاب جغرافياي مرات البلدان ناصري )1294 ه. ق.) و كتب ديگر اشاراتي شگرف در اين خصوص بوده است. تحقيق درباره خاكستري كه در دوران ساسانيان براي بدست آوردن شكر سفيد بمصرف مي رسيده است. منجر به شناسايي گونه هايي از گياه اشنان: Salsola Soda ؛ Sueda fruticosa گرديد. در سالهاي پي در پي با پژوهش آزمايشگاهي، خاكستر آنها در شرايط كاملا مساوي با شربت شكر خام نيشكري مخلوط و تاثير تصفيه كنندگي هر يك مشخص و اندازه گيري گرديد. كاهش بريكس و محاسبه درجه خلوص (Purity) شربت هاي صاف شده نشان داد كه در اثر اختلاط خاكسترهاي مختلف با نمونه شربت هاي نيشكر، درجه خلوص شربت صاف شده با خاكستر Salsola Soda از همه بيشتر بوده است. از اينرو آن خاكستري كه ماركوپولو به آن اشاره داشته، خاكستر اين گياه يا بظن قوي مخلوط هر دو بوده است.