رويكرد اخلاقي به سرگرمي در رسانه ملي

و سرگرمي به‌عنوان مجموعه­اي از كنش‌هاي ترجيحي، تفنني، ارضاكننده، مشغول‌دارنده و غيرانتفاعي همواره يكي از نيازهاي بيولوژيكي، روان‌شناختي و فيزيكي اصيل بشر بوده است؛ نيازي كه ارضاي آن بخش قابل‌توجهي از اوقات فراغت (زمان فارغ از الزامات نهادي‌شده سازمان زندگي) افراد را بسته به موقعيت‌هاي مختلفِ فردي، اجتماعي و شرايط و اقتضائات محيطيِ آنها به خود اختصاص مي‌دهد. وقوع زنجيره پايان‌ناپذيري از تحولات بنيادين در جامعه صنعتي مدرن، تفريح و سرگرمي را نخست به يك نياز همگاني و توده‌اي تبديل كرد و در مرحله بعد، كميت آن را به‌صورتي فزاينده بسط داد و سپس كيفيت و نحوه گذران آن را فراتر از افراد به نهادها و سازمان­هاي حرفه­اي محول كرد. رسانه­هاي جمعي از ابتدا (و در ادامه رسانه‌هاي اجتماعي) همواره بخش قابل‌توجهي از مأموريت سازماني، نقش اجتماعي و كاركرد حرفه‌اي خود را به توليد و عرضه طيفي از برنامه‌هاي متنوع با هدف تأمين اين نيازِ فعليت‌يافته و پوشش بهينه فراغت مخاطبان اختصاص داده­اند. شواهد عيني و تجربه تاريخي نيز حكايت از آن دارد كه رسانه‌ها در تأمين اين مهم و جلب رضايت مصرف‌كنندگان موفق بوده و در عمل گوي سبقت را از ديگر سازمان­هاي رقيب ربوده­اند. ازجمله ملزومات فعاليت رسانه‌اي در مقام ايفاي نقش‌هاي محول، ارائه خدمات فراغتي، برخورداري از يك نظام هنجاري جهت هدايت كنش‎هاي سازماني و راهبريِ عملي در انجام وظايف تعريف شده است. اخلاق و مشخصاً اخلاق حرفه­اي به‌مثابه يك نظام هنجاريِ مرجع، بالقوه مي­تواند عوامل و كارگزاران رسانه را در انجام ضابطه­مند وظايف سازماني­شان مساعدت كند. اين نوشتار درصدد است تا با ارجاع به اصول و قواعد اخلاقيِ مورد تأييد و توصيه اسلام، بايسته‎هاي هنجاريِ يك رسانه ديني همچون سيماي ملي در تأمين اين كاركرد را به‌صورت كلي به­دست داده و برخي از چالش‎هاي محتمل اين حوزه را مورد واكاوي و تحليل قرار دهد. روش اين پژوهش در بخش بررسي محصولات رسانه‌اي، مشاهده و در بررسي اسناد مكتوب، تحليل محتواست.