بررسي فون سوسمارهاي پناهگاه حيات وحش دودانگه در استان مازندران

شناخت تنوع زيستي و ظرفيت هاي زيست محيطي عاملي ضروري به منظور استفاده از مديريت بهتر حفاظتي است. از آنجايي كه حفظ تعادل زيستي و پايدار ساختن زيستگاه هاي مناسب جانوري و ايجاد تعادل در اكوسيستم ها طبيعتاً موجب تقويت و حمايت شاخص هاي زيست محيطي از جمله حيات وحش مي گردد. لذا بررسي و مطالعه زيست محيطي و شناخت و معرفي اينگونه مناطق و تحت حمايت ويژه قرار گرفتن آن گام مؤثري در احياء ذخيره گاه هاي جانوري گرديده و مانع دخالت و دستاندازي هاي انسان به اين ذخائر با ارزش مي گردد. پناهگاه حيات وحش دودانگه با مساحتي بالغ بر 15673 هكتار در حدود 95 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان ساري در استان مازندران قرار دارد و بخش بسيار كوچكي از جنوب شرقي آن در استان سمنان قرار دارد. مختصات جغرافياي آن 36 درجه و 10 دقيقه الي 36 درجه و 5 دقيقه عرض شمالي و 53 درجه و 27 دقيقه الي 53 درجه و 43 دقيقه طول شرقي است. اين منطقه از نظر ويژگي هاي بوم شناختي نظير آب و هوا، توپوگرافي خاك و زمين شناسي متنوع است. حداقل ارتفاع منطقه 800 متر و حداكثر آن 2860 متر و اقليم منطقه، مطابق اقليم نماي آمبرژه براي ارتفاع 800 تا 2000 ، مرطوب سرد و براي ارتفاع بالاتر از 2000 متر، نيمه خشك و سرد است. با توجه به اهميت خزندگان اين مطالعه با هدف شناسايي فون سوسمارهاي اين پناهگاه از فروردين ماه 1396 تا اواخر آبان ماه 1396 انجام شد. نمونه ‌برداري با رعايت نكات ايمني و زيست محيطي با اسفاده از دست براي نمونه هاي نزديك و كمند براي گرفتن از فاصله دور انجام شد. نمونه ها به آزمايشگاه جانورشناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد دامغان منتقل شده و از لحاظ صفات متريك و مريستيك مطالعه و با استفاده از كليدهاي معتبر شناسايي شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS17 و Excel مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در طي اين تحقيق، 54 نمونه سوسمار جمع آوري و در مجموع هفت گونه از هفت جنس و پنج خانواده شناسايي شدند كه شامل: از خانواده آگاميده، آگاماي قفقازي (Paralaudakia caucasia) با فراواني 18 درصد؛ از خانواده آنگوئيده، كلمره (Anguis colchica) با فراواني 6 درصد و لوس مار (Pseudopus apodus) با فراواني 17 درصد؛ از خانواده جكونيده، جكوي انگشت خميده خزري (Tenuidactylus caspius) با فراواني 7 درصد؛ از خانواده لاسرتيده، سوسمار سنگي درياي خزر (Lacerta strigata) با فراواني 24 درصد و سوسمار سبز خزري (Darevskia caspica) با فراواني 17 درصد و از خانواده سينسيده، اسكينك مار چشم آسيايي (Ablepharus pannonicus) با فراواني 11 درصد بودند. همانطور كه نتايج تحقيق حاضر نشان مي دهد بيشتربن فراواني متعلق به سوسمار سنگي درياي خزر و كمترين فراواني مربوط به كلمره مي باشد.