تئوري هاي موجود در ماهيت ديه در قتل خطاي محض

در دﯾﻦ اﺳﻼم دﯾﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ اي دﯾﺮﯾﻨﻪ داﺷﺘﻪ و از اﺣﮑﺎم اﻣﻀﺎﯾﯽ اﺳﻼم ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود . در اﯾﻦ دﯾﻦ ﻣﻘﺪس دﯾﻪ ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﯾﺮاد ﺟﻨﺎﯾﺖ ﻏﯿﺮﻋﻤﺪي ﺑﺮ ﻧﻔﺲ، اﻋﻀﺎء و ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﯾﺎ ﺟﻨﺎﯾﺖ ﻋﻤﺪي در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺘﯽ ﻗﺼﺎص ﻧﺪارد، ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻘﺮر ﻣﯽ ﺷﻮد . در ﺧﺼﻮص ﻣﺎﻫﯿﺖ دﯾﻪ ﻣﯿﺎن ﻓﻘﻬﺎ، ﺣﻘﻮق داﻧﺎن ﻫﻤﻮاره ﺑﺤﺚ و اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ در ﺧﺼﻮص ﻣﺎﻫﯿﺖ آن ﺳﻪ ﺗﺌﻮري ﻣﺠﺎزات ﮔﻮﻧﻪ، ﺿﺮورت ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت و ﺗﺌﻮري دوﮔﺎﻧﻪ اﺗﺨﺎذ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺎﻫﯿﺖ دﯾﻪ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از روﯾﮑﺮدﻫﺎ در ﻗﺘﻞ ﺧﻄﺎي ﻣﺤﺾ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﻌﺘﻘﺪان ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿّﺖ دوﮔﺎﻧﻪ دﯾﻪ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده و ﺑﯿﺎن داﺷﺘﻪ اﻧﺪ دﯾﻪ ﻫﻢ ﻣﺠﺎزات اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ از ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم ﻗﺘﻞ و ﺟﺮاﯾﻤﯽ ﻣﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﺮح و اﺗﻼف ﺟﺎن و ﻣﺎل دﯾﮕﺮان ﺷﻮد، و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﺒﺮان ﺿﺮر ﺑﻪ ﺷﺎﮐﯽ داده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﺑﺎ اﻗﺒﺎل ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ.