وجه ايدئولوژيك برتر در روايات شاهنامه(بر مبناي چهارروايت: زال و رودابه، رستم و سهراب، رستم اسفنديار و خسرو و شيرين)

كانوني‌سازي از مؤلفه‌هاي روايت‌شناسي ا‌ست كه در جايگاه واسطه‌اي ميان خواننده و متن، قرار مي‌گيرد و آگاهي و اطلاعات متني از طريق نوع نگرش و نظرگاه او با صداي راوي به مخاطب عرضه مي‌شود. در كانوني‌سازي بنا به نوع عاملي كه درون روايت است يا بيرون آن و نيز نوع شخصيتي كه اين عمل را برعهده‌دارد، وجوه كانوني‌سازي چون: ادراكي، روان‌شناختي و ايدئولوژيكي؛ با درجات گوناگوني به ادراك خواننده و مخاطب مي‌رسد كه از اين مسير، تأثيرگذاري متفاوتي دربرخواهد داشت. در اين ميان وجه ايدئولوژيكي در جايگاه مدخلي براي نشان‌دادن جهان‌بيني‌ها و نگرش‌هاي شخصيت‌ها و راوي نسبت به جهان حقيقي و جهان داستاني، به طرق گوناگون گفتار و كردار و رفتار در متن نمود پيدا مي‌كند. شاهنامۀ فردوسي هم در جايگاه يكي از كهن‌ترين متون روايي فارسي، آكنده از اين مؤلفۀ خاص روايي است كه در روايت‌كردن داستان‌ها و پي‌رفت‌هاي متعدد، نشاني مبرهن از اين مبحث دارد. اين پژوهش درنظردارد با به‌كارگيري موضوع كانوني‌سازي در روايت، خاصه وجه ايدئولوژيك آن را مورد تحقيق قرار دهد و بدين گونه به جهان‌بيني برتر در سراسر روايات: زال و رودابه، رستم و سهراب، رستم و اسفنديار و خسرو و شيرين -و توسعاً شاهنامه- دست‌يابد. با سندكاوي و تجزيه و تحليل داده‌هاي يافته‌شده، نتايج قابل تأملي حاصل آمد؛ تقديرباوري و حاكميت مطلق آن بر زندگي آدمي و همچنين ناگريزي انسان از مرگ و عدم غمخواري بر گذشته و مردگان، وجه ايدئولوژيكي غالب در تمامي روايات بررسي‌شده و شاهنامه است.