كليدواژه :
نقاشان زن , قاجار , فخر جهان , ماه رخسار خانم فخرالدوله , وليه فروغ الملوك.
چكيده فارسي :
زنان در دهه هاي اخير تاريخ معاصر ايران و جهان نقش پر رنگي در حوزه هنرهاي تجسمي ايفا كرده اند. زناني كه در طول ساليان، هم مخاطب هنر، هم موضوع هنر و هم خالق آن بوده اند. شناسايي، معرفي و بررسي آثار هنري زنان نقاش، به عنوان دوره اي تأثيرگذار در تاريخ هنر ايران، مي تواند بخشي از تاريخ فرهنگي ايران را روشن سازد؛ يكي از اين دوره ها، دوره ي قاجار مي باشد كه زنان هنرمند اين دوره، نقش تأثيرگذاري در تاريخ فرهنگ هنر اين دوره داشته است كه پژوهش حاضر با روش توصيفي-تحليلي و با اتكا به منابع كتابخانه اي به شناسايي و معرفي زنان نقاش در دوره قاجار پرداخته و همچنين واكاوي اين موضوع مهم كه آثار اين زنان چيست و داراي چه ويژگي هاي بوده است. يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه در اين دوره سه زن در حوزه نقاشي فعاليت داشته اند. اول، فخر جهان كه نقاش و خوشنويسي بود كه در تصويرسازي و كتابت و مخصوصاً مرقع ناخني دستي توانا داشته است؛ دوم، ماه رخسار كه شيفته ي خط و نقاشي بوده و اغلب اوقات خود را به نقاشي مي‌گذرانده و سوم، وليه فروغ الملوك كه در نقاشي آبرنگ، فن پرداز، شعر، موسيقي و نوازندگي تار چيره‌دست بود.
چكيده لاتين :
In recent decades, women have played a significant role in the field of visual arts in the contemporary history of Iran and the world. Women who have been both the audience of art, the subject of art, and its creator over the years. Identifying, introducing, and examining the works of art of women painters, as an influential era in the history of Iranian art, can clarify part of the cultural history of Iran; One of this era is the Qajar era in which women artists of this era have played an influential role in the history of art culture of this era. Qajar also explored the important issue of what the works of these women were and what their characteristics were. The research findings indicate that three women were active in the field of painting during this era. First, the pride of the world, which was a painter and calligrapher who was capable of illustration and writing, especially hand nail polish; Second, Mah Rokhsar, who was fascinated by calligraphy and painting and often spent his time in painting, and third, Valieh Forough Al-Muluk, who was a master of watercolor painting, art, poetry, music, and string playing.
