گونه شناسي معماري مسكوني روستايي سيسر-سردشت

روستاها نقش مهمي در صيانت از ارزش هاي محيطي و فرهنگ اقوام و دانش بومي دارند. در اين ميان قابليت هاي محيط طبيعي و به ويژه چگونگي پرداخت منظر روستايي با تكيه بر بعضي عناصر طبيعي بسيار با اهميت است. بر اساس مطالعات، بررسي اين موضوع مي تواند مبين برخي جنبه هاي بوم شناسي منظر و نيز ارائه دهنده برخي ويژگي هاي حفظ تعادل در بوم و چگونگي دوام عناصر طبيعي در شرايط خاص اقليمي زمينه هاي كيفي زندگي باشد. هدف اين مقاله ارائه بخشي از نتايج پژوهش هاي انجام شده در زمينه بررسي ماهيت و معرفي ويژگي هاي منظر روستايي با تكيه بر جنبه هاي محيط طبيعي و شرايط خاص بومي از ديدگاه معماري منظراست. در اين زمينه نيز مهم ترين پرسش ها در مورد چگونگي اسكان و پايداري محيطي، جلوه هاي بوم شناسي در ساختار منظر روستايي و ارزش هاي محيط طبيعي است. روش كار، مطالعه منابع و متون تخصصي معتبر در زمينه روستا و نيز بررسي هاي ميداني بعضي از سكونتگاه هاي خاص روستايي درايران و برخي كشورهاي جهان بوده است. در اين مورد با توجه به اهميت بوم، شرايط جغرافيايي و باورهاي اجتماعي در هويت منظر روستايي، چگونگي پرداخت بستر زمين و نقش عناصر محيط طبيعي روستا اهميت داشته است. بنابراين به رويكرهاي «نو طبيعت گرايانه»اي كه ضمن كل نگري و درك مفاهيم پايداري، موجب مستند سازي، مطالعه هاي بنيادي و بازشناسي الگوهاي بومي در پرداخت منظر روستايي شده اند، نيز توجه شد. اين توجه به ويژه در مورد ايران، به دليل زمينه هاي زيست بومي منحصر به فرد و مصاديق ارزشمند سكونتگاه هاي پايدار در مناطق خاص جغرافيايي نظير گرم و خشك تا كويري، بسيار با اهميت است. بدين ترتيب بررسي ها نشان دهنده جايگاه مهم دانش ضمني محيطي و بوم گرايي مردم، در بهره مندي از قابليت هاي طبيعي و ارزش هاي فرهنگي به منظور اسكان روستا و پرداخت منظر و فضاهاي باز پيرامون بافت آن است. نتايج پژوهش نيز ارائه دهنده ويژگي هاي منظر روستايي، برخي تعريف ها و ديدگاه هاي صاحبنظران از جنبه هاي توان محيط طبيعي و اسكان، فضاي جغرافيايي روستا، اقتصاد و معيشت و جلوه هاي منظر فرهنگي است. به عنوان نمونه موردي نيز با تكيه بر مصاديق سكونتگاه روستايي از جمله خرانق، ميمند و الكاس، بعضي ويژگي هاي منظر روستايي آن ها از ديدگاه معماري منظر تبيين شده است كه ارائه دهنده برخي آموزه هاي مهم نيز هست.