بازتاب فضاي اجتماعي و فرهنگي دوره قاجار در سفرنامه علويه خانم كرماني زنانه نويسي بي پيرايه

پژوهش حاضر به صورت توصيفي- تحليلي به بررسي سفرنامه علويه خانم كرماني از منظر اجتماعي و فرهنگي مي پردازد. بدليل تنوع فضاي سفرنامه و ارتباط سفرنامه نويس با طبقات مختلف اجتماعي دوره قاجار،مي توان بازنمايي اين گروه ها را دراين سفرنامه از منظر زنانه نويسي مد نظر قرار داد. فرض اصلي در اين مقاله آنست كه از آنجا كه انگيزه نگارش كاملا شخصي بوده است، علويه كرماني نگرش شخصي خود به امور را به دور از هر تكلف و پيرايه، در سفرنامه بازنمايانده است.شيوه اي كه مي تواند بيانگر نگرش اجتماعي و فكري سفرنامه نويس باشد. ديگر آنكه از خلال تحليل نام ها در سفرنامه علويه مي توان به موقعيت افراد و جايگاه آنها در جامعه و موقعيت علويه نزد آنان پي برد.علاوه بر آن هر چند سفر نامه ها جذابيت خاص خود را دارند، اما اين سفرنامه به دليل آنكه حاصل تجربيات و مشاهدات منحصر بفرد بانويي در دوره قاجار است، قابل توجه مي باشد. افزون بر آن، اوضاع و احوال جغرافيايي، فاصله دقيق شهرها از يكديگر، معايب و مصايب سفر كه اكثر مسافرت هاي آن زمان را در بر مي گرفت، از ويژگي هاي ديگر سفرنامه علويه كرماني است.يافته هاي تحقيق كه از مطالعه اين اثر حاصل شده، بازتاب نگرش زنانه اين بانو است كه به لحاظ صراحت و دوري از تكلفات مرسوم زمانه، مي تواند نمونه اي منحصر به فرد از زنانه نويسي باشد.