اثر تنش خشكي و باكتري هاي ريزوسفري ارتقاءدهنده رشد گياه بر خصوصيات اگرومرفولوژيك بادرنجبويه

The Effect of Drought Stress and Plant Growth Promoting Rhizobacteria on agromorphological characters of Lemon Balm

به منظور بررسي اثر تنش خشكي و تلقيح گياه با باكتري هاي ريزوسفري بر خصوصيات اگرومرفولوژيك بادرنجبويه آزمايشي به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد درسال 1398 انجام شد. تنش كمبود آب در سه سطح (آبياري كامل، 75 و 50 درصد آبياري كامل) و تلقيح با باكتريهاي محرك رشد در 5 سطح (شاهد (عدم تلقيح باكتريايي)، تلقيح با باكتريهاي Azospirillum، Bacillus strain A، Bacillus amyloliquefaciens و (Streptomyces rimosus به ترتيب به عنوان فاكتورهاي اصلي و فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه اثر باكتري و تنش خشكي بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه هاي اصلي، تعداد شاخه هاي فرعي، وزن خشك برگ، وزن خشك ساقه، وزن خشك كل و سطح برگ معنيدار بود. با افزايش شدت تنش تمام صفات مورد بررسي كاهش يافتند. درحالي كه باكتري ها نقش مهمي در افزايش اين صفات نسبت به شاهد داشتند. به طوري كه كمترين مقدار در تيمارهاي بدون تلقيح مشاهده شد. با توجه به نتايج اين آزمايش به منظور بهبود خصوصيات آگرومورفولوژيك و عملكرد بادرنجوبه چه در شرايط آبياري كامل و چه در روشهاي كم آبياري، تلقيح گياه با باكتريهاي B. amyloliquefaciens، Azospirillum و S. rimosus توصيه مي گردد.

In order to study the effect of drought stress and plant inoculation with rhizobacteria on agro-morphological characteristics of lemon balm, an experiment was conducted as split plot in a randomized complete block design with three replications at the research farm of Shahrekord University in 2019. Water deficit stress at three levels (complete irrigation, 75% and 50% of full irrigation) and plant inoculation with plant growth promoting rhizobacteria at 5 levels (control (without bacterial inoculation), inoculation with Azospirillum, Bacillus strain A, Bacillus amyloliquefaciens and Streptomyces rimosus) were considered as main and sub plots, respectively. The results showed that the effect of bacteria and drought stress on plant height, number of main and sub branches, leaf dry weight, stem dry weight, total dry weight and leaf area were significant. All studied traits were decreased with increasing in stress intensity. However, bacteria treatments played an important role in increasing these traits compared to control. So, the lowest values were observed in non-inoculated treatments. According to this experiment results, in order to improve agro-morphological characteristics and yield of lemon balm, both in stress and without stress conditions, inoculation with B. amyloliquefaciens, Azospirillum and S. rimosus is recommended.