نخستين مطالعه بر روي گوهرسنگ سفاير همدان، با رويكرد كاني‌شناسي و گوهرشناسي

The First Study on Hamedan Gem Sapphire, With An Approach to Mineralogy and Gemology

كروندم (Al2O3) در سيستم بلوري تري‌گونال متبلور مي‌شود و جايگزيني عناصر مختلف در ساختار بلوري آن به جاي آلومينيوم، رنگ‌هاي مختلف اين كاني را به وجود مي‌آورد. در محدوده همدان توده پلوتونيك الوند شامل سه مجموعه سنگي گابرو، گرانيت و لوكوگرانيت است كه سنگ‌هاي گابرويي ويژگي ماگماي كالك‌آلكالن، گرانيت‌ها سري ماگمايي كالك‌آلكالن با پتاسيم بالا و لوكوگرانيت‌ها سري با پتاسيم كم را نشان مي‌دهند. كروندوم در اين محدوده از نوع سفاير بوده و در واحد سنگي لوكوگرانيت مشاهده شد. كروندوم همدان داراي سختي 9 در مقياس موس، رنگ خاكه سفيد، وزن مخصوص بين 95/3 تا 01/4 و ضريب شكست 75/1 تا 77/1 است. نمونه‌هاي مورد مطالعه به رنگ آبي روشن تا آبي تيره بوده و برش موازي محور C بالاترين كيفيت صيقل‌پذيري و بالاترين غلظت رنگ را در بر دارد. برش در جهت عمود بر محور C باعث نمايان شدن پديده ستاره‌ساني در سفاير همدان مي‌شود.

Corundum (Al2O3) crystallizes in the trigonal system, various elements replaced by aluminum in the crystalline structure and producing different colors. Alvand plutonic in Hamedan consists of three assemblages, gabbro, granite and leucogranite. The gabbroic rocks feature calc-alkaline magmas, granites show calc-alkaline with high-K, and leucogranite show low-K series. Hamedan corundum is a type of sapphire and has been observed in leucogranite units. The hardness of samples is 9 on the Mohs scale, white streak, specific gravity between 3.95 and 4.01, and the refractive index is 1.75 to 1.77. The samples are blue to dark blue, and cut parallel to the C- axis has the highest polishing quality and color saturation. Asterism phenomenon in Hamadan sapphire appears when it is cut perpendicular to the axis C.