تعيين ميزان واقعي آب مصرفي، درصد تأمين نياز آبي و تنش در باغات دشت تبريز

تعيين دقيق آب مصرفي از گام هاي مهم در تخصيص بهينه منابع آب براي بخش كشاورزي است. در بسياري از مناطق خشك و نيمه خشك ، به دليل محدوديت آب و وسيع بودن اراضي كشاورزان با حقآبه موجود خود، عليرغم افت عملكرد، سعي مي كنند اراضي بيشتري را آبياري نمايند. به دليل سنتي بودن سيستم آبياري و محدوديت آب در بسياري از مناطق، آب كمتر از نياز واقعي گياه به مزارع داده ميشود. در چنين شرايطي برآورد آب مصرفي با روش هايي نظير استفاده از روش پيشنهادي فائو بر مبناي معادله فائو پنمن مانتيث و استفاده از راندمان هاي محاسباتي يا تخميني باعث برآورد نادرست از ميزان آب مصرفي در بخش كشاورزي مي گردد. چنين مشكلي در اراضي شرق حوضه درياچه اروميه به دليل محدوديت منابع اب در دسترس بيشتر مشهود است. در اين مطالعه سطح زير كشت باغات و مقادير تبخير - تعرق واقعي با استفاده از تصاوير ماهواره اي براي يكسال مبنا استخراج گرديد. همچنين مقادير تبخير-تعرق استاندارد و راندمان در سطح حوضه بروش فائو براي دوره آماري سي ساله محاسبه شد. مقادير آب مصرفي و روند تغييرات بلند مدت آن و ميزان درصد تامين آب آبياري و ميزان كم آبياري و تنش در باغات منطقه مورد مطالعه، مشخص شد. نتايج نشان داد كه ميانگين بلند مدت آب آبياري فصلي مورد نياز در شرايط آبياري كامل برابر 21/2158 ميليمتر و ميزان آب آبياري واقعي برابر 12/820 ميليمتر در طول دوره رشد باغات مي باشد. بر اساس مقادير حاصله در شرايط آبياري كامل و آنچه در واقعيت اتفاق مي افتد نتيجه مي گيريم كه ميزان تأمين آب آبياري در باغات دشت تبريز برابر 38 درصد مي‌باشد. همانطوري كه ملاحظه مي‌شود در اين دشت به دليل محدوديت آب امكان آبياري كامل وجود ندارد و مقدار تأمين آب مورد نياز به 50 درصد هم نمي‌رسد اين بدان معني است كه عملكرد حداكثر هم حاصل نخواهد گرديد و منطقه با توليد كمتري مواجه خواهد بود.