نقد و خوانش زمينه و اصالت در معماري بر اساس توسعه پارادايمي نظريه بينامتنيت

ﻣﻌﻤﺎري ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان در ﺑﺴﺘﺮي ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ از ﺟﺮﻳـﺎنﻫـﺎي ﻣﺪرﻧﻴﺘـﻪ، ﺻـﻨﻌﺘﻲ ﺷـﺪن و ﺟﻬـﺎﻧﻲﺷـﺪن ﺑـﻪﻃـﻮر ﻣـﺪاوم ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻓﻨﺎوري ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم و ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﻛﺎﻟﺒﺪ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ را ﺗﻐﻴﻴـﺮ داده اﺳـﺖ. ﻣـﻲﺗـﻮان ﻋﻨـﻮان ﻧﻤـﻮد ﮔﺬار ﺑﻪ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان از ﺣﺪود ﻳﻚ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ آﻏﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ در ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ، زﻳﺮاﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫـﻴﭻﮔـﺎه زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ را ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻞ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻪ و از ﻧﻈﺮ ﻓﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻮاره ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳـﺖ كه از ان جمله ضعف در ساختارهاي زمينه گرايي و اصالت مندي مشهود است. ﻣﻌﻤـﺎري ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺼﺎن هاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺎه ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻇﺎﻫﺮي از ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺪرن و بي اصالت و زمينه طبيعي خويش ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ است. روش تحقيق اين پژوهش توصيفي تحليلي و استدلال منطقي است كه از ابزار گردآوري داده شامل مطالعات كتابخانه اي واسنادي بهره برده است. همچنين يافته‌هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه به‌ كارگيري خوانش بينامتني از خوانش سطحي آثار معماري جلوگيري كرده و مي‌تواند منجر به درك لايه‌هاي پنهان معنا شود و در خوانش اثر پارادايم‌هاي گسترده‌تري را درگير نمايد. ابعاد گوناگون معنايي در آثار معماري، در روابط بينامتني به‌وسيله تعدد لايه‌هاي مختلف در درون خويش در دو محور عمودي (درزماني) نظامِ نشانگي درون آن و محور افقي (هم‌زماني) نظام رمزگاني‌ آن، حاصل مي‌شود. به عبارت ديگر در خوانش مبتني بر نظريه بينامتنيت، زمينه را بايد بستري فعال و غيرمنفعل دانست كه محمل پيدايش اصالت آثار معماري و شهرسازي قرار مي گيرد. اين بستر به لحاظ وجود عوامل و مولفه هاي طبيعي و مصنوعي كه در آن وجود دارد، هيچ گاه حالت انفعالي و تاثيرپذيري صرف نداشته و همواره بر نقش و اثري كه بر آن مي نشيند، تاثيرگذار خواهد بود كه تحولي در ظهور پارادايميكال «متن در برابر اصالت و زمينه» است.