تحليل مكاني حق آبه محيط زيستي استان گيلان رودخانه هاي منتهي به درياي خزر

Spatial analysis of environmental flow in Gilan province rivers

به دليل ارتباط و تاثير بخش‌هاي مختلف رودخانه، در برنامه‌ريزي‌ها و اجراي هرنوع سـازه روي رودخانه بايد حق‌آبه و ميزان جريان محيط زيستي براي ادامه حيات جوامع و اكوسـيسـتم‌هاي پايين دسـت نيز در نظر گرفته شـود. جريان محيط زيستي يا نياز آبي محيط زيستي در رودخانه‌ها در واقع بيان كننده ميزان جريان مورد نياز براي حفظ اكوسيستم آبي است. بنابراين با توجه به اهميت موضـوع هدف از انجام اين پژوهش، بررسـي جريان محيط زيستي با اسـتفاده از شـاخص‌هاي مهم و متداول در رودخانه‌هاي واقع در حوضـه‌هاي كشور است. در اين پژوهش 16 حوضه با شرايط مورفومتري و كاربري متفاوت از استان گيلان انتخاب و سپس با استفاده از روش تنانت حق‌آبه محيط زيستي آن‌ها ارزيابي شد. به منظور بررسي تاثير عوامل اقليمي و انساني بر جريان رودخان، كل دوره به دو بخش پايه (74-1346 كه در آن اثرات ياد شده تاثير معني دار بر جريان رودخانه نداشتند) و دوره حاضر (97-1375 جريان رودخانه تحت تاثير عوامل ياد شده قرار گرفته است) تقسيم و خروجي مدل در دوره حاضر نسبت به دوره پايه مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در حوضه‌هاي كوهستاني نسبت به حوضه‌هايي كه داراي توپوگرافي كوهستاني و دشتي بودند حق‌آبه محيط زيستي آن‌ها طي دوره حاضر بالاي 90% مواقع رعايت شده است و درحوضه‌هايي كه شامل كوهستان و دشت بودند طي دوره حاضر حق‌آبه محيط زيستي نسبت به دوره پايه در مواقع بيشتري رعايت نشده است. همچنين در يكي از حوضه‌ها كه مرداب انزلي در آن واقع بود به دليل حفاظت از اين حوضه، حق‌آبه محيط زيست آن در دوره حاضر در تمام طول دوره حاضر يعني 100% مواقع رعايت شده بود.