زن، شهود، استعاره؛ پيدايش استعارات زنانه در ادبيات عرفاني با طرح «شهودات عاشقانه» از سوي احمد غزالي

شعر فارسي بخصوص در ساحت غزل، مشحون از استعارات زنانه همچون خط و زلف و گيسو و شخصيت زنانة ساقي است. دلايل گوناگوني را مي‌توان براي اين پديده مطرح كرد، اما مهم‌ترين دليل، ريشه داشتن اين مصطلاحات در شهودات عارفان در جريان عرفان عاشقانة ايراني و خراساني است. دستاورد اين پژوهش آن است كه به روش توصيفي و تحليلي ثابت مي‌شود كه برگرفته از مباني خواجه احمد غزالي بنيانگذار عرفان عاشقانه، شكل‌گيري اين اصطلاحات به نوع شهود عارف در اين جريان عرفان مربوط بوده، ديگر دلايل فرع بر اين موضوع است. طبق اين فرض، خواجه احمد غزالي يكي از تأثيرگذارترين عارفان بر ادبيات فارسي است. وي جايگاه، مراتب و انواع خاصي براي شهود برشمرده، تقرير ويژه‌اي از فنا ارائه كرده است كه همگي در پيدايش استعارات زنانه در ادبيات عرفاني تأثيرگذار بوده‌اند.