جايگاه زن در دو روايت اجتهادي و سلفي از دين

هرچند اسلام، محور وحدت‌بخش مسلمانان در سراسر جهان است، اما روايت‌ها و قرائت‌هاي مختلف از اسلام مي‌تواند اثرات بسيار مهمي در جهت‌گيري‌هاي اجتماعي برجاي گذارد. به‌ويژه وقتي روايتِ خاصي از اسلام، مبناي تأسيس يك نظام سياسي قرار گيرد، دامنه فراگيرتري خواهد داشت. روايت طالبان از اسلام كه مبناي دو دوره حكومت طالبان بوده، محدوديت‌ها، الزامات و اقتضائات ويژه‌اي بر زندگي فردي مردم و حيات اجتماعي جامعه افغانستان به‌ويژه زنان اين كشور تحميل كرده است. از سوي ديگر، انديشه امام خميني كه با هدايت نهضت اسلامي مردم ايران عليه رژيم پهلوي، انقلابي عظيم را رهبري و نظام سياسيِ اسلامي مبتني بر رأي و نظر مردم را تأسيس كرد، نمونه بارزي از تطبيق انديشه اسلامي با اقتضائاتِ امروز جامعه، ازجمله در مورد زندگي و نقش اجتماعي زنان در جامعه بوده است. در اين پژوهش جايگاه زن در انديشه ديني طالبان و امام خميني در محورهاي حجاب، ازدواج، اشتغال و مشاركت اجتماعي، مشاركت سياسي، آموزش و تحصيل زنان و همچنين استفاده از خدمات بهداشتي و درماني در انديشه طالبان و امام خميني مقايسه شده است. طبق يافته‌هاي پژوهش، انديشه طالبان كه تفسير خود از اسلام را مبتني بر سنتِ پيامبر و خلفا مي‌داند، اصل را بر محدوديت زنان در عرصه‌هاي اجتماعي، حق انتخاب و همچنين محدوديت و چه‌بسا ممنوعيت در فرصت استفاده از خدمات و امكانات آموزشي، بهداشتي درماني و مانند آن قرار داده‌اند. در مقابل، انديشه امام خميني در عينِ توجه به شأن، كرامت و آزاديِ حقيقي زن، جايگاه و نقش اجتماعي مهم و مشابه با مردان براي زنان قائل شده است.