تبيين مفهوم شهر هوشمندِ پاسخگو؛ ويژگي ها و پيامدها

Explaining the concept of a responsive smart city; Features and consequences

با وجود آنكه در دهه گذشته موضوع شهرهاي هوشمند تبديل به يكي از موضوعات اصلي حوزه فناوري و برنامهريزي شهري شده و سرمايه گذاري هاي فراواني در اين بخش صورت گرفته است، هنوز مسائلي در حوزه شهرهاي هوشمند وجود دارد كه حل نشده باقي مانده است. يكي از مهمترين مشكلات فعلي شهرهاي هوشمند كه مدنظر اين پژوهش ميباشد آن است كه با وجود آنكه اين پارادايم بر اهميت شهروندان يا مردم هوشمند تاكيد دارد اما بسياري از صاحبنظران، شهرهاي هوشمند را به اين خاطر كه شكلي از يك فرآيند دولتي از بالا به پايين و بدون مشاركت عمومي يا با حداقل مشاركت عمومي هستند، مورد انتقاد قرار ميدهند. تمركز اين مقاله پرداختن به مفهوم كلي مشاركت شهروندان كه اهميت آن از قبل مشخص ميباشد نيست، بلكه هدف آن توجه به كيفيت، سطح و نقش مشاركتي شهروندان در شهرهاي هوشمند است. به اين منظور با انجام يك مرور ادبيات سيستماتيك و همچنين انجام چند مصاحبه نيمه ساختاريافته با خبرگان، به بيان مفهوم شهر هوشمند پاسخگو پرداخته و تفاوت آن با شهر هوشمند را مورد بررسي قرار ميدهيم. سپس ويژگيها و پيامدهاي حاصل از شهر هوشمند پاسخگو را با استفاده از يك پرسشنامه محقق ساخته به تاييد خبرگان ميرسانيم. نتايج نشان ميدهد شناسايي و حل بهنگام مساله، تصميمگيري بهنگام، بالا بردن سطح مشاركت، ايجاد نفع همزمان يا وضعيت برنده-برنده بين ذينفعان شهر، تطبيق پذيري بهنگام، هم افزايي، داده محوري، بهره گيري از هوش جمعي و نواوري اجتماعي ميتوانند ويژگيها و پيامدهاي حاصل از ايجاد شهر هوشمند پاسخگو باشند.